JSST ma’lumotlariga ko‘ra, ko‘plab mamlakatlarda o‘smirlar orasida elektron sigaretlardan foydalanish darajasi kattalarga qaraganda yuqori.

Tibbiyot fanlari doktori, pulmonologiya professori Zaurbek Aysanov ta’kidlashicha, so‘nggi yillarda juda keng tarqalgan va turli nomlarga ega bo‘lgan barcha qurilmalar (elektron sigaretalar, veyplar, tamakini qizdirish tizimlari) nikotin yetkazib berish moslamalari sifatida belgilanishi mumkin. Ular texnologik xususiyatlar va moddalarni yetkazib berishning fizik tamoyillari bo‘yicha farqlanadi, ammo organizmga ta’sir qilishning umumiy patologik mexanizmlariga ega.

Veyp bug‘ini tortayotganda o‘pkaga turli xil kimyoviy moddalar kiradi, bu nafas yo‘llarining yallig‘lanishiga olib keladi va astmani keltirib chiqaradi, deb ta’kidladi.

“Veyplar tarkibida propilen glikol va o‘simlik glitserini mavjud bo‘lib, ular qizdirilganda quruqlik va tirnash xususiyati keltirib chiqaradi. Bu o‘z navbatida, yo‘tal, tomoq og‘rig‘i va nafas yo‘llarining surunkali yallig‘lanishiga olib keladi, bu bronxial astma va surunkali bronxitni rivojlanish xavfini oshiradi. Odam elektron sigaretani chekayotganda qizdirish elementlaridan bug‘ga kiradigan qo‘rg‘oshin, nikel, xrom kabi og‘ir metallarning mikrozarralarini ham nafas oladi. Bu o‘pkaning yallig‘lanishi va nafas olish yo‘llarining shikastlanishiga olib keladi va surunkali o‘pka kasalliklariga, jumladan, astmaga olib keladi. Diatsetil i atsetilpropionil kabi xushbo‘y moddalar havo yo‘llarining epiteliyasiga zarar yetkazishi va oksidlovchi stressga olib kelishi mumkin.

Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, hatto veyp-eerozolidan qisqa muddatli foydalanish ham o‘pkada yallig‘lanish belgilari darajasini 116% ga oshirishi mumkin. Ta’kidlash joizki, veyplar va elektron sigaretlarda qo‘llaniladigan aksariyat suyuqliklarning tarkibi tartibga solinmagan va o‘pka sog‘lig‘iga sezilarli ta’sir ko‘rsatadigan bir qator boshqa xavfli kimyoviy moddalarni o‘z ichiga olishi mumkin”, — dedi u.

Mutaxassisning so‘zlariga ko‘ra, yoshlikda sigaret chekish alohida xavf hisoblanadi, chunki bu paytda o‘smirlarda nafas olish tizimi hali ham rivojlanish jarayonida bo‘ladi. Elektron sigaretlar orqali kimyoviy moddalardan nafas olish o‘pkaning normal o‘sishi va rivojlanishiga xalaqit berishi mumkin, bu esa jiddiy nafas olish muammolariga, jumladan, astmaga olib kelishi mumkin.

Shu bilan birga, sigaret chekish astma kasalligiga chalingan yoshlar uchun o‘ta xavflidir, dedi professor.

“Agar astmatik elektron sigaret cheksa, bu astmatik xurujlarning chastotasi va xuruj darajasini oshishiga olib keladi. Veyp kasalliklarni nazorat qilishni qiyinlashtiradi chunki u o‘pkaning doimiy yallig‘lab boradi. Uzoq vaqt davomida foydalanish esa o‘pka funksiyasining doimiy yomonlashishiga olib kelishi mumkin.", dedi shifokor.

Alohida xavfli toifa astmasi yengil bo‘lgan va bu kasallik borligidan bexabar bo‘lgan yoshlardir.

"Ular odatda ko‘krak qafasidagi tiqilish, yengil nafas qisishi va xirillash hissini boshdan kechiradilar, ayniqsa sport mashg‘ulotlaridan keyin muntazam ravishda kuchli yo‘talishadi. O‘smirlar bu alomatlarga e’tibor bermasliklari va yengil astma bilan yashashlari mumkin. Ammo muntazam veyp chekish bronxlarning holati asta-sekin yomonlashishiga va kasallikni og‘irlashishiga olib keladi. Shuning uchun, har qanday holatda, elektron sigaretani chekishni to‘xtatish kerak va agar sizda yuqorida tavsiflangan alomatlardan biri yoki bir nechtasi bo‘lsa, darhol pulmonolog, terapevt yoki allergologga murojaat qilishingiz kerak.", dedi Aysanov.