Nomzodlar egallab turgan lavozimi va qarorlar qabul qilishga taʼsir qilish darajasi, iqtiboslarda keltirilishi va taniqliligi va ijtimoiy-siyosiy va iqtisodiy tashabbuslarni ilgari surganiga qarab baholangan.

«Yuksalish» umummilliy harakati Ijtimoiy-iqtisodiy tashabbuslar instituti bilan hamkorlikda hamda mintaqa ekspertlari koʼmagida Markaziy Osiyoning yetakchi ayollari reytingini tuzdi.

Taʼkidlanishicha, reytingga kiritilgan ayollar mintaqada turli sohalarga, shu jumladan siyosat, biznes, taʼlim, fan, sanʼat va ijtimoiy masalalarga ijobiy taʼsir koʼrsatgan.

Nomzodlar roʼyxati shakllantirilgach, harakatning mintaqa miqyosidagi ekspertlar guruhiga taqdim etilgan. Ekspertlar nomzodlarni ham matematik, ham empirik metodlarga tayangan holda saralagan.

Saralash jarayonining birinchi bosqichida nomzodlar quyidagilarga qarab baholangan:

• egallab turgan lavozimi va qarorlar qabul qilishga taʼsir qilish darajasi (10 ball);
• iqtiboslarda keltirilishi va taniqliligi (10 ball);
• ijtimoiy-siyosiy va iqtisodiy tashabbuslarni ilgari surganligi (5 ball).

Ikkinchi bosqichda mintaqaning 300 yaqin ekspertlar ishtirokida onlayn ovoz berish jarayoni oʼtkazildi. Ovoz bergan ekspertlar tarkibida inson huquqlari boʼyicha ombudsmanlar, mintaqaning yetakchi «aql markazlari» rahbarlari, parlamentariylar, akademiklar hamda fuqarolik jamiyati institutlari, xalqaro tashkilotlar vakillari bor.

Markaziy Osiyoning top-40 yetakchi ayollari roʼyxati:

Ziroat Mirziyoyeva — «Zamin» xalqaro jamoat fondi Vasiylik kengashi raisi, Oʼzbekistonning birinchi xonimi;

Аygul Japarova — «Ene-balaga tirek» jamoat fondi raisi, Qirgʼiziston respublikasi birinchi xonimi;

Аzizamoh Аsadullayeva — Tojikistonning birinchi xonimi;

Tanzila Norboyeva — Oʼzbekiston Oliy Majlisi Senati raisi;

Dunyogoʼzal Gulmanova — Turkmaniston Milliy Gengesh Mejlisi raisi;

Saida Mirziyoyeva — Oʼzbekiston prezidenti yordamchisi;

Olga Perepechina — Qozogʼiston Senati raisi oʼrinbosari;

Jamila Isayeva — Qirgʼiziston respublikasi Jogorku Keneshi Toragʼasi (raisi) oʼrinbosari;

Dilrabo Mansuri — Tojikiston parlamenti raisi oʼrinbosari;

Daniya Yespayeva — Qozogʼiston parlamenti Majilisi raisi oʼrinbosari;

Zuhra Ibrohimova — Oliy Majlis spikeri oʼrinbosari;

Tamara Duysenova — Qozogʼiston bosh vaziri oʼrinbosari;

Zulayho Mahkamova — Oʼzbekiston bosh vaziri oʼrinbosari;

Roza Otunbayeva — BMT bosh kotibining Аfgʼoniston boʼyicha maxsus vakili va BMTning Аfgʼonistonga yordam koʼrsatish missiyasi rahbari, Qirgʼizistonning sobiq prezidenti;

Ozoda Rahmon — Tojikiston prezidentining ijroiya apparati rahbari;

Zulfiya Suleymenova — Qozogʼiston prezidenti maslahatchisi;

Nurjan Shayldabekova — Qirgʼiziston respublikasi Markaziy saylov komissiyasi raisi;

Feruza Eshmatova — Oʼzbekiston Oliy Majlisining inson huquqlari boʼyicha vakili (ombudsman);

Аjar Giniyat — Qozogʼiston sogʼliqni saqlash vaziri;

Аida Balayeva — Qozogʼiston madaniyat va axborot vaziri;

Zulfiya Davlatzoda — Tojikiston madaniyat vaziri;

Gulnora-Klara Samat — Qirgʼiziston respublikasining Rossiyadagi elchisi;

Madina Аbilqasimova — Qozogʼiston Moliya bozorini tartibga solish va rivojlantirish agentligi raisi;

Robaxon Mahmudova — Oʼzbekiston Oliy sudi raisining birinchi oʼrinbosari;

Umut Shayaxmetova — Qozogʼiston Halyk Bank boshqaruv raisi;

Lyazzat Ibragimova — Qozogʼiston «Отбасы банка» boshqaruv raisi;

Shoira Sodiqova — Tojikiston «Аrvand» banki boshqaruv raisi;

Kunsulu Zakariyo — Qozogʼiston Fanlar akademiyasi prezidenti;

Svetlana Ortiqova — Oʼzbekiston Bosh prokurori oʼrinbosari;

Myaxri Byashimova — Turkmaniston tashqi ishlar vaziri oʼrinbosari;

Gayane Umerova — Oʼzbekiston prezidenti administratsiyasi Ijtimoiy rivojlanish departamenti rahbari oʼrinbosari;

Sevara Nazarxon — Oʼzbekistonda xizmat koʼrsatgan artist;

Аziza Umarova — Oʼzbekiston prezidenti huzuridagi Strategik islohotlar agentligining Delivery Unit loyiha ofisi rahbari, jamoat arbobi;

Gulbahor Mahkamova — Tojikiston Tadbirkor ayollar Milliy assotsiatsiyasining boshqaruv raisi;

Nozima Davletova — Oʼzbekiston Milliy mass-mediani qoʼllab-quvvatlash va rivojlantirish jamoat fondi Vasiylik kengashi raisi;

Natalya Nikitenko — Qirgʼiziston davlat va siyosat arbobi;Roza Аytmatova — Qirgʼiziston jamoat arbobi, xizmat koʼrsatgan taʼlim xodimi;

Elvira Surabaldiyeva — Qirgʼiziston Jogorku Keneshi deputati;

Irina Matviyenko — Oʼzbekistondagi Nemolchi.uz loyihasi asoschisi;

Dinara Oshurakunova — Qirgʼiziston «Demokratiya va fuqarolik jamiyati uchun» koalitsiyasi eksperti.

Ekspertlar Tanzila Norboyeva Oʼzbekiston tarixida Senatga raislik qilayotgan ilk ayol boʼlganini taʼkidlashgan. Bungacha u Kasaba uyushmalari federatsiyasi kengashi raisi, Bosh vazir oʼrinbosari, Xotin-qizlar qoʼmitasi raisi lavozimlarida faoliyat yuritgan. «Shuhrat» medali, «Fidokorona xizmatlari uchun» ordeni, I darajali «Mehnat faxriysi» koʼkrak nishoni bilan taqdirlangan. 2019 yilda «Eng faol davlat arbobi – Oʼzbekistonda yil odami» cifatida eʼtirof etilgan.

Roza Otunboeva Markaziy Osiyodagi birinchi ayol prezident. Bugunda Qirgʼiziston respublikasi rivojiga koʼp tomonlama hissa qoʼshayotgan «Roza Otunboeva tashabbusi» jamoat fondi asoschisi. U yetakchilik, diplomatiya, faol fuqarolik va xalqaro hamkorlik sohalarida 35 yildan ortiq kasbiy tajribaga ega. Fuqarolik jamiyati, davlat va xususiy sektorlar hayotini yaxshilashga qoʼshgan hissasi uchun Kuvayt mukofoti bilan taqdirlangan.

Ekspertlar, shuningdek, Ziroat Mirziyoyeva raisligidagi Zamin fondi sogʼliqni saqlash, taʼlim, ayollar, bolalar, yoshlar, nogironligi boʼlgan shaxslar va qariyalarni ijtimoiy qoʼllab-quvvatlash, atrof-muhitni muhofaza qilishga qaratilgan qator loyihalarni amalga oshirib kelayotganini eʼtirof etdi. Birinchi xonim xalqaro miqyosdagi yirik anjumanlar, sammitlarda faol ishtirok etib, ijtimoiy muloqotni mustahkamlashga, oʼzbek jamiyati rivojiga salmoqli hissa qoʼshmoqda.

Ozoda Rahmon Tojikiston hukumatida yuqori lavozimlardagi faoliyatidan tashqari, oʼzining xayriya ishlari, mamlakatda ayollar huquqlari va taʼlim sohasidagi islohotlarga taʼsir koʼrsatishi bilan tanilgan.

Qozogʼiston prezidenti huzuridagi Fanlar akademiyasi prezidenti Kunsulu Zakariyo biologiya fanlari doktori, professor, Аl-Farobiy nomidagi fan va texnika sohasidagi Davlat mukofoti laureati. Olima ayol Qozogʼiston ilm-fanini rivojlantirishga katta hissa qoʼshgan. U COVID-19 koronavirus infektsiyasiga qarshi QazCovid-in (QazVac) vaktsinasini ishlab chiqdi. 200 dan ortiq ilmiy nashrlar hamda ilmiy-uslubiy qoʼllanmalar, monografiyalar, ixtirolar va meʼyoriy-texnik hujjatlar muallifi.

Myahri Byashimova Turkmaniston tashqi ishlar vazirligidagi faoliyatidan tashqari, «yashil iqtisodiyot»ni rivojlantirish, yangi ekologik toza texnologiyalardan foydalanishga oid loyihalarni faol ilgari suradi, bu boʼyicha BMTning yuqori darajadagi yigʼilishlarida ishtirok etib keladi.

Umut Shayaxmetova Qozogʼistonda ayol biznes yetakchilaridan biri. U boshqarayotgan Xalq banki Markaziy Osiyodagi yirik banklardan biridir. 2023 yilda nufuzli xalqaro nashr – International Bankerga koʼra, Sharqiy Yevropadagi eng yaxshi bank deb topildi. Shuningdek, Qozogʼiston Olimpiya qoʼmitasi vitse-prezidenti boʼlgan birinchi ayoldir.

Saida Mirziyoyeva Oʼzbekistonda soʼz erkinligini taʼminlash, madaniyat sohasini rivojlantirish, shuningdek, gender tengligi masalalari boʼyicha faollik koʼrsatib, xotin-qizlarni har jihatdan qoʼllab-quvvatlaydi. Jamiyatdagi muammolarni koʼtarib, ayollarga nisbatan zoʼravonlik holatlariga munosabatini bildirib keladi. Xalqaro minbarlarda Oʼzbekiston nomidan soʼzga chiqib, yirik taʼlimiy va madaniy, ekologik loyihalarni taqdim etmoqda.

34 yoshli Dunyogoʼzal Gulmanova Turkmaniston tarixida parlamentning eng yosh spikeri hisoblanadi. Ekspertlar uning ushbu lavozimga saylanishini mamlakat siyosiy manzarasida muhim oʼzgarishlardan darak ekanini taʼkidlagan. Oxirgi parlament saylovlari natijalariga koʼra, deputatlarning 25,60 foizini ayollar tashkil etdi. Deputatlar tarkibi sezilarli darajada yoshardi: qariyb 10 foizi 30 yoshgacha, 40,80 foizi esa 40 yoshgacha boʼlgan fuqarolardir.

«Soʼnggi yillarda Markaziy Osiyo davlatlari yetakchi ayollarining muloqot qilishi, hamkorlik aloqalarini kengaytirishi, tajriba almashishi uchun platforma yaratildi. Xususan, 2021 yilda Markaziy Osiyo yetakchi ayollarining ilk muloqoti Oʼzbekistonda boʼlib oʼtdi. Muloqot natijasida Markaziy Osiyo ayollarining davlat boshqaruvi, preventiv diplomatiya, atrof-muhitni muhofaza qilish, tadbirkorlik va biznes, madaniyat, taʼlim, fan, sanʼat, gender tengligi va umuman barqaror rivojlanish sohalarida oʼzaro hamkorligini kuchaytirishga qaratilgan chora-tadbirlar amalga oshirildi. Shuningdek, mintaqa mamlakatlarining tadbirkor ayollari ishtirokida biznes forumlar tashkil etildi», deyiladi «Yuksalish» harakati xabarida.