11:55 (15.10.2025)
99
Халқаро олимлар жамоаси томонидан янги туғилган чақалоқларда учрайдиган, TMEM167A гендаги мутация билан боғлиқ қандли диабетнинг янги тури илк бор аниқланди.
Journal of Clinical Investigation журналида чоп этилган тадқиқот натижаларига кўра, бу мутация инсулин ишлаб чиқариш учун масъул бўлган ошқозон ости бези β -ҳужайралари фаолиятини бузади ва уларнинг нобуд бўлишига олиб келади.
Эксетер университети (Буюк Британия) ва Брюссель эркин университети (Белгия) олимлари CRISPR технологияси ва илдиз ҳужайралардан фойдаланиб, мазкур геннинг ҳужайра жараёнларnга қандай таъсир кўрсатишини кузатишди. Тадқиқот шуни кўрсатдики, TMEM167A фақатгина инсулин ишлаб чиқариш эмас, балки нейронлар – асаб ҳужайралари – фаолияти учун ҳам муҳим ҳисобланади. Бу касалликка чалинган болаларда неврологик бузилишлар, жумладан, эпилепсия ва микроцефалия (миянинг нормадан кичик бўлиши) кузатилган.
Муаллифлар таъкидлашича, бу кам учрайдиган диабет турининг аниқланиши инсулин секрецияси механизмларини янада яхшироқ тушунишга ёрдам беради ва келажакда неонатал (яъни янги туғилганларда учрайдиган) диабет ҳамда бошқа турдаги диабет шаклларини даволашнинг янги усулларини яратишга туртки бўлиши мумкин. Бугунги кунда дунё бўйлаб тахминан 600 миллион одам қандли диабетдан азият чекмоқда.