Birlashgan Millatlar Tashkilotining Giyohvand moddalar bo‘yicha komissiyasi Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti tavsiyalariga muvofiq, beshta yangi psixoaktiv moddalar va bitta dori vositasini xalqaro nazoratga olishga qaror qildi.

Tegishli tavsiyalar JSSTning dori vositalariga qaramlik bo‘yicha ekspert qo‘mitasi tomonidan tayyorlangan. Xalqaro ekspertlardan iborat qo‘mita tomonidan psixoaktiv moddalarning jahon bozorida aylanishi va bu moddalarning aholi salomatligi uchun zararlari bo‘yicha to‘plangan dalillar tahlil qilingan.

"JSST ga tibbiy maqsadlarda foydalanish uchun aniq ko‘rsatmalarga ega bo‘lmagan, inson va jamoat salomatligiga jiddiy xavf tug‘diruvchi bunday moddalarni noqonuniy ishlab chiqarish holatlari haqidagi ma’lumotlar yuborilgan. Komissiya bu moddalarni tegishli ro‘yxatga kiritganidan mamnunmiz. Umid qilamizki, mamlakatlar va jamoatchilik ogohlikni kuchaytiradi va aholining zaif qatlamlarini, ayniqsa, yoshlarni ushbu moddalar aylanishidan himoya qilish uchun zarur choralarni ko‘radi”– dedi JSST tibbiy mahsulotlarni tartibga solish va standartlashtirish departamenti direktori doktor Deus Mubangizi.

Xalqaro nazoratga olingan yangi psixoaktiv moddalar va bitta dori vositasi:

- N-pirrolidin-protonitazen, muqobil nomi protonitazepin-sintetik opioiddir. Iste’mol qilish tanaga jiddiy zarar yetkazishi, shu jumladan o‘limga olib kelishi mumkin. Ushbu moddaning terapevtik qo‘llanilishi ma’lum emas;

- N-pirrolidin-metonitazen, muqobil nomi metonitazepin- sintetik opioiddir. Metonitazepamdan foydalanish inson tanasiga jiddiy zarar yetkazishi, shu jumladan o‘limga olib kelishi haqida dalillar mavjud. Ushbu moddaning terapevtik qo‘llanilishi ma’lum emas;

- etonitazepin, muqobil nomi N-piperidinil-etonitazen, sintetik opioiddir. Ushbu moddadan foydalanish tanaga jiddiy zarar yetkazishi va o‘limga olib kelishi mumkinligi haqida dalillar mavjud. Ushbu moddaning terapevtik qo‘llanilishi ma’lum emas;

- N-dezetil-izotonitazen, muqobil nomi norizotonitazen- sintetik opioid. Soxta dori vositalarida topilgan. Kamida ikkita mintaqada giyohvand moddalarni iste’mol qilish sababli kasalxonaga yotqizilganligi va o‘lim holati haqida xabar berilgan. Sog‘likka jiddiy zarar yetkazishi va o‘limga olib kelishi mumkinligi haqida dalillar mavjud. Ushbu moddaning terapevtik qo‘llanilishi ma’lum emas.

-geksagidrokannabinol, yoki GGK, yarim sintetik kannabinoiddir. GGK ustidan xalqaro nazoratning zarurligi, aholi salomatligiga yetkazadigan zarari va ijtimoiy muammo ekanligi haqidagi dalillar bilan tasdiqlangan.

- karicoprodol, markaziy ta’sirga ega miorelaksant, monopreparat shaklida, shuningdek, kombinatsiyalangan dorilarning bir qismi sifatida sotiladi. Farmatsevtika sanoatida tabletka shaklida ishlab chiqaradi, qalbaki dori vositalarida va oq kukun holida ham uchraydi. Bir qator mamlakatlarda karisoprodolni tibbiy bo‘lmagan holda qo‘llash aholi salomatligiga jiddiy xavf tug‘dirishi haqida dalillar ko‘payib bormoqda.