AQSh Sogʼliqni saqlash oʼlchovlari va baholash instituti (IHME) mutaxassislari COVID-19 pandemiyasining butun dunyo aholisi uchun oqibatlarini aniqladi. The Lancet nashrida chop etilgan maqolaga koʼra, infektsiyaning tarqalishi 2020-2021 yillarda oʼrtacha umr koʼrishning 1,6 yilga qisqarishiga olib keldi.

Mualliflarning yozishicha, yangi viruslarning halokatli potentsial taʼsiri tahlil qilingan barcha mamlakatlar va hududlarning (jami 204 ta) 84 foizida umr koʼrish davomiyligi qisqarganligini koʼrsatdi. Ikki yil ichida 15 yoshdan oshgan odamlarning oʼlim darajasi erkaklarda 22 foizga, ayollarda 17 foizga oshdi. Mexiko, Peru va Boliviya oʼrtacha umr koʼrish eng koʼp qisqargan joylar qatoriga kirdi.

Biroq, pandemiyaga qaramay, odamlar hali ham avvalgidek ancha uzoq umr koʼrishmoqda. 1950 yildan 2021 yilgacha oʼrtacha umr koʼrish 23 yoshga, yaʼni 49 yoshdan 72 yoshgacha oshdi.

Shuningdek, tadqiqot aksariyat aholisi keksalardan tashkil etgan boy mamlakatlar aholisi kamayayotganini, oʼrta daromadli mamlakatlarda esa oʼsish davom etayotganini koʼrsatdi. Olimlarning taʼkidlashicha, bu dinamika misli koʼrilmagan ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy muammolarga olib keladi, masalan, yosh aholi soni kamayib borayotgan hududlarda ishchi kuchi tanqisligi va aholi soni tez oʼsishda davom etayotgan joylarda resurslar tanqisligi yuzaga kelishi mumkin.