17:36 (13.12.2022)
3232
Yangi dori ixtirosi, uni sinovdan oʼtkazish jarayoni, klinik sinovlari va roʼyxatga olinishi uzoq vaqt talab yetadi. Baʼzida faol moddaning molekulasi olingan paytdan boshlab birinchi paket sotuvga chiqqunga qadar 10-15 yil oʼtishi mumkin. Bu jarayon iqtisodiy jihatdan anchagina qimmatga tushadi, shuning uchun asl dori koʼpincha baland narxda boʼladi. Ammo keyinroq sotuvda jenerik (analog)lari paydo boʼladi, ular ancha arzon. Agar ular bir xil faol moddadan foydalansa, dori vositasi jenerik deb ataladi.
Jenerik nima?
Jenerik (inglizcha generic) — faol moddaning miqdori va organizmga taʼsiri boʼyicha asl dori vositasiga mos keladigan dori nusxasi. U standart kabi bir xil dozalash shaklida ishlab chiqarilishi kerak. Majburiy shart - bu jenerik (analog)ning samaradorligi.
Dori ixtiro qilingandan soʼng kompaniya faol moddaning asl molekulasi uchun patent oladi. Ishlab chiqarish va sotish boʼyicha mutlaq huquqlar kompaniyada 20 yil davomida saqlanadi. Shundan soʼng, boshqa farmatsevtika kompaniyalari umumiy dorilarni ishlab chiqarishi mumkin. Ular bir xil xalqaro patentlanmagan nom (XPN)ga ega, lekin ishlab chiqaruvchi oʼramni oʼzgartirishga, dori vositasiga oʼz savdo nomini berishga haqli. Masalan, Ibuprofen va uning jenerigi Nurofen.
Jeneriklar sifat va samaradorlikka nisbatan qatʼiy talablarga boʼysunadi. Xuddi shu faol moddadan foydalanishga qaramay, tanaga taʼsiri turlicha boʼlishi mumkin. Bu bir necha omillarga bogʼliq:
✅ yordamchi moddalar tarkibi - ular har qandaydori vositasida qoʼllaniladi, ular tufayli tez eruvchanligini yoki uzoq muddatli taʼsirini taʼminlash, shuningdek planshet, kapsula yoki malham shaklini berish mumkin;
✅ xom ashyo sifati - har qanday farmakologik moddada maʼlum bir miqdorda aralashmalar mavjud, tayyor preparatning taʼsiri ularning miqdoriga bogʼliq.
Jenerik dori vositalari umumiy farmatsevtika bozorining qariyb 60% ni egallaydi. Narxlari va yaxshi taʼsiri tufayli xaridorlar tomonidan asl nusxadanda koʼproq sotib olinadi.