11:51 (04.03.2025)
331
Kletchatka - bu o‘simlik mahsulotlarida mavjud bo‘lgan murakkab uglevodlarning bir turi. Kletchatka – bizning tanamizdagi ko‘pchilik a’zolarning to‘g‘ri faoliyat ko‘rsatishini ta’minlaydigan muhim modda hisoblanadi.
O‘simliklardan tayyorlangan oziq-ovqatlar tarkibidagi ozuqa tolalari inson organizmi faoliyatida muhim rol o‘ynaydi:
✅ Ichaklar salomatligida.
• Kletchatka ichak faoliyatini yaxshilaydi, ich qotishining oldini olishga yordam beradi va mikrofloraning muvozanatini saqlaydi.
Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, kuniga taxminan 30 gramm tola iste’mol qiladigan odamlar oshqozon-ichak muammolarini boshdan kechirish ehtimoli kamroq bo‘ladi.
✅ Surunkali kasalliklar xavfini kamaytiradi. Kuniga 30 gramm tola:
• yurak-qon tomir kasalliklari xavfini kamaytiradi (24-30% ga),
• qondagi qand miqdorini normallashtirish orqali 2-toifa diabet xavfini kamaytiradi;
• Saratonning ayrim turlaridan himoya qiladi (masalan, yo‘g‘on ichak saratoni).
✅ Vazn yo‘qotish va metabolizmni yaxshilashda.
30 gramm kletchatka ishtahani nazorat qilib, to‘yish hissini ta’minlaydi va shu orqali vazn yo‘qotishga yordam beradi. Shuningdek, shakarning so‘rilishini sekinlashtiradi, bu esa glyukoza darajasini barqarorlashtiradi.
✅ Yallig‘lanishning oldini oladi.
Yuqori kletchatkali diyetalar organizmdagi tizimli yallig‘lanishni kamaytiradi, bu esa surunkali kasalliklar xavfini oldini oladi. Shu bilan birga organizmning qarish jarayonini sekinlashtiradi.
Bir inson kuniga o‘rtacha atigi 15-18 g kletchatka iste’mol qiladi, bu normadan deyarli 2 baravar kam. Minimal 30 g.ga erishish uchun ratsionga nafaqat sabzavotlarni, balki rezavorlar, dukkaklilar, donli mahsulotlarni ham kiritish muhimdir.