11:43 (20.06.2024)

1057

Havoning ifloslanishi dunyoda oʼlimga olib keluvchi ikkinchi xavfli omilga aylandi

19 iyun kuni Health Effects Institute tomonidan eʼlon qilingan hisobotga koʼra, havo ifloslanishi 2021 yilda dunyo boʼylab 8,1 million oʼlimga sabab boʼlgan. Dunyo boʼylab millionlab odamlar allaqachon yomon havo bilan bogʼliq surunkali kasalliklar bilan yashamoqda.

UNICEF bilan hamkorlikda birinchi marta tayyorlangan hisobotda aytilishicha, besh yoshgacha boʼlgan bolalar ayniqsa himoyasiz. 2021-yilda havo ifloslanishi natijasida bu yoshdagi bolalar oʼrtasida 700 mingdan ortiq oʼlim sodir boʼlgan (ushbu yosh toifasidagi barcha bolalar oʼlimining 15 foizini tashkil qiladi), ulardan 500 mingdan ortigʼi turar joy binolari ichidagi havo ifloslanishi bilan bogʼliq. Besh yoshgacha boʼlgan bolalar orasida havo ifloslanishi toʼyib ovqatlanmaslikdan keyin ikkinchi oʼlim xavfi hisoblanadi.

2021 yilda ozonning uzoq muddatli taʼsiri butun dunyo boʼylab 489 518 kishining oʼlimiga sabab boʼlgan. Sayyora iqlim oʼzgarishi taʼsiri tufayli isishda davom etar ekan, sogʼliq uchun yanada salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin.

Taʼkidlanishicha, havo sifatining yomonligi erta oʼlim uchun gipertoniyadan keyin ikkinchi asosiy xavf omilidir. Roʼyxatda keyingi oʼrinlarda tamaki isteʼmoli, notoʼgʼri ovqatlanish va qon plazmasidagi glyukozaning yuqori yetishmovchiligi turadi.

Tadqiqot natijalariga koʼra, havoning ifloslanishi pastki nafas yoʼllari infektsiyalari tufayli oʼlim holatlarining 30 foiziga, yurak ishemik kasalliklari tufayli oʼlim holatlarining 28 foiziga va oʼpkaning surunkali obstruktiv kasalliklari tufayli oʼlim holatlarining 48 foiziga sabab boʼladi.

Tadqiqotchilarning taʼkidlashicha, havo ifloslanishi immunitet tizimining infektsiyaga qarshi kurashish qobiliyatini pasaytiradi, bu nafas olish yoʼllari viruslari, shu jumladan, COVID-19 ni keltirib chiqaradigan viruslarning organizmga osonroq kirib borishiga imkon beradi.

Нажмите на кнопку ниже, чтобы прослушать текст Powered by GSpeech