Гарчи "Х касаллиги" кейинги пандемияга тайёргарлик кўришда кўпроқ фаразий сценарий бўлса-да, концепцияни муҳокама қилаётган мутахассислар буни жиддий қабул қилиш кераклигини айтишади.

"Х касаллиги" нима?

"Х касаллиги" - Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) томонидан жиддий глобал эпидемияга олиб келиши мумкин бўлган келажакдаги номаълум патогенга берилган ном.

"Номаълум нарсалар бўлиши мумкин, ва нима бўлишидан қатъи назар, "агар" эмас, балки "қачон" масаласидир ", деди доктор Тедрос Аданом Гебреисус, Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) бош директори, Давосда бўлиб ўтган панел муҳокамасида.

Шундай қилиб, биз билмаган, лекин пайдо бўлиши мумкин бўлган касалликлар учун захирага эга бўлишимиз керак ва шунинг учун биз унга "Х касаллик" номини бердик ", деди у ва бу концепция биринчи марта 2017 йилда муҳокама қилинганини тушунтирди.

2018 йилда Бирлашган Миллатлар Ташкилоти агентлиги уни соғлиқни сақлаш учун фавқулодда вазиятга олиб келиши мумкинлиги сабабли тезлаштирилган тадқиқот ва ишланмаларни талаб қилувчи устувор касаллик сифатида рўйхатга олди.

Гебреиесуснинг сўзларига кўра, COVID-19 биринчи "Х касаллиги" бўлган - яъни ушбу атама пайдо бўлган ва пандемияга сабаб бўлган биринчи номаълум патоген. Унинг сўзларига кўра, бу ғоянинг мақсади ваҳима қўзғаш эмас, балки янги касалликлар пайдо бўлиши эҳтимолига яхшироқ тайёргарлик кўришдир.

Ҳиндистондаги хусусий соғлиқни сақлаш гуруҳи раисининг ўринбосари Прита Редди Давосдаги панелда Х касаллиги “илмий-фантастик фильм номига ўхшаса-да,” ҳамма бундан хабардор бўлиши кераклигини айтди, чунки “бу аниқ ва ҳозирги хавф ". Редди, ҳарбийлар урушга тайёрланаётгани каби, соғлиқни сақлаш тизимлари ҳам бунга тайёр бўлиши кераклигини тушунтирди.

Мамлакатлар "Х касаллиги"га қандай тайёргарлик кўришлари керак?

Тайёргарлик кучли бирламчи тиббий ёрдам ва жамоат даражасида ўқитишдан бошланиши керак.

“Юқори даромадли давлатлар ҳайратда қолишди, Чунки уларнинг сўнгги ўн йилликлардаги сармоялари юқори технологияларга, учинчи даражадаги хизматладаги илғор технологияларга, ҳатто роботлаштирилган жарроҳлик соҳасига йўналтирилган, аммо бирламчи тиббий ёрдамга эмас”, деди у.

ЖССТ, Жаҳон банки ва бошқа ҳамкорлар 2022-йилда паст ва ўрта даромадли мамлакатларга пайдо бўладиган патогенларга тайёргарлик кўриш учун пандемия жамғармасини ишга туширди.

Ҳозирда мамлакатлар пандемияга қарши кураш учун халқаро шартнома бўйича музокаралар олиб бормоқда, унинг натижалари 2024-йил май ойида бўлиб ўтадиган 77-Жаҳон соғлиқни сақлаш ассамблеясида тақдим этилиши керак.