Янгиликлар

not found

Сунъий интеллект юрак хуружини 10 йил олдин башорат қилиши мумкин

Сунъий интеллект юрак хуружи хавфини башорат қилиш учун ишлатилиши мумкин, дейди британиялик олимлар. Тизим инсоннинг кейинги 10 йил ичида соғлиғи билан боғлиқ қандай муаммоларга дуч келишини баҳолашга қодир. Тадқиқотни Оксфорд университети олимлари олиб боришди. Уларнинг фикрича, замонавий технологиялар минглаб одамларнинг ҳаётини сақлаб қолиши мумкин. Беморларда артерияларнинг тиқилиб қолиши ёки торайишини аниқлаш учун компютер томографияси қўлланилади. Буюк Британияда ҳар йили тахминан 350 минг киши ушбужараёндан ўтади. Aммо тадқиқот етарлича аниқ бўлмаслиги мумкин. Олимларнинг хулосасига кўра, кўкрак қафасидаги оғриқлар билан касалхонага келган баъзи беморларда касалхонага ётқизиш учун сабаб топа олмайди. Улар уйга жўнатилади, аммо келажакда юрак хуружига дучор бўлиш хавфи юқори. Сунъий интеллект юрак-қон томир тизимининг ҳолати ҳақида тўлиқроқ маълумот беради. Тадқиқотчилар 2,7 йил давомида тўпланган 40 000 дан ортиқ бемор маълумотларини таҳлил қилишди. Сунъий интеллект воситаси 3393 беморнинг маълумотларини кўриб чиқди ва юрак хуружи хавфини аниқ башорат қила олди. Шундан сўнг шифокорларга 744 нафар бемор учун сунъий интеллект томонидан яратилган хавф баҳолари тақдим этилди ва 45% ҳолларда даволаш усули ўзгартирилди, дея хабар беради mir24.  Шунингдек, россиялик олимлар сунъий интеллект ёрдамида юрак томирлари касалликларини ташхислаш ва даволаш усулларини такомиллаштирмоқда. Юрак хуружидан ўлим хавфи ҳар бир бемор учун индивидуал бўлган турли омилларга боғлиқ. Сунъий интеллект маълум бир бемор учун энг хавфли омилларни аниқлаш ва шунга мос равишда даволаш усулларини танлаш имконини беради. Яъни, беморда қон қуюқлашиши ва буйрак муаммолари бўлса, хавф ортади. Ушбу ҳолатларни эрта аниқлаш нохуш оқибатлар эҳтимолини 5-7 баравар камайтиради. Тадқиқот давомида муаллифлар турли маълумот тўпламларини, шу жумладан миокард инфарктини ўтказган 4677 бемор ҳақидаги маълумотларни таҳлил қилдилар. Олимлар сунъий интеллект мутахассислар назаридан четда қолган аломатларни кўрсатишга қодир, дейишмоқда.

  • 6 Февраль, 08:59
  • Батафсил
not found

Сўнгги икки йилда тиббиёт соҳасини рақамлаштиришга бюджетдан 90 миллиард сўм ажратилган

Йиғилишда ихтисослашган тиббий хизматларни аҳолига яқинлаштириш талабига жавоб берадиган тизим ҳали яратилмагани кўрсатиб ўтилди. Сўнгги йилларда бепул даволаниш учун ордердан воз кечилди. Маблағни муассасадаги ўринлар сонига эмас, беморлар сонига қараб ажратиш тизими яратилди. Лекин, ҳалигача беморларда танлаш ҳуқуқи йўқ. Бундан ташқари, вилоят шифохоналарига йўлланма олиш ҳалигача рақамлашмаган. Соғлиқни сақлаш вазирлиги ва унинг Лойиҳа офисига вилоят шифохоналарини ҳам электрон йўлланма тизимига улаш, бу тизимда хусусий клиникалар иштироки мезонларини ишлаб чиқиш топширилди.  Ихтисослашган тиббиёт марказларида замонавий бошқарувни йўлга қўйиш зарурлиги таъкидланди. Пуллик хизматлар нархи шаффоф эмаслиги танқид қилинди. Шу муносабат билан 23 та марказ, 12 та тиббиёт олийгоҳи, 2 та шифокор ва ўрта тиббиёт ходимлари малакасини ошириш марказларининг ҳар бирига замонавий менежерларни ишга олиб, халқаро аккредитациядан ўтказиш топширилди. Бу ишлар орқали шифокор ва ҳамшираларни янгича ўқитиш, даволаш сифатини ошириш, дори ёзишни камайтириш, энг муҳими – ривожланган клиникалар муҳитини олиб кириш муҳимлиги қайд этилди. Сўнгги икки йилда тиббиёт соҳасини рақамлаштиришга бюджетдан 90 миллиард сўм йўналтирилди. Лекин натижа кутилганидек эмас. Туман, вилоят ва республика ташкилотлари 10 га яқин ахборот тизимларини ишлатаяпти, лекин уларнинг ҳаммаси ҳам бир-бирига боғланмаган. Бирламчи бўғин рақамлашмагани боис шифокор вақтининг учдан икки қисми ҳисобот тўлдиришга кетаяпти. Шу муносабат билан мутасаддиларга “Электрон поликлиника”, “Электрон шифохона” ва “Электрон тиббий карта” тизимларини ишга тушириш, кафолатланган пакетга кирган дориларни электрон рецепт асосида беришни йўлга қўйиш топширилди. Йиғилишда оналар ва гўдаклар ўлимининг олдини олиш масалаларига алоҳида тўхталиб ўтилди. "Ҳар бир она ва бола ўлими “фавқулодда ҳолат” деб баҳоланади ва сўров шунга яраша бўлади"- дея огоҳлантирди Президент Соғлиқни сақлаш вазирлиги, вилоят ҳокимлари, вилоят ва туман тиббиёт идоралари раҳбарларини. Хориждан мутахассисларни олиб келиб, энг аввало, она ва гўдак ўлими юқори 20 та туман ва шаҳардаги тиббиёт ходимларини ўқитиш топширилди. “Хавф гуруҳи”га кирган ҳомиладор ва туғруқ ёшидаги аёллар билан ишлаш протоколи янгиланади. Тиббиёт бригадаларидаги 8,5 минг доя илғор тажриба асосида репродуктив саломатлик ва ҳомиладорлар парвариши бўйича ўқитилади. Перинатал марказлар бошқарувига хорижий мутахассисларни олиб келиш, 229 та туғруқхонани замонавий тиббий ускуналар билан жиҳозлаш топширилди.

  • 5 Февраль, 14:15
  • Батафсил
not found

Президент: Пул ишлаш учун фармкомпаниялар фойдасига рецепт ёзиляпти

Мамлакатимизда фармацевтика бозори ҳажми 2 миллиард долларга етди.Лекин, бу бозорда маҳаллий маҳсулотлар улуши физик ҳажмда 40-45 фоиз бўлса-да, пул қийматида 20 фоиздан ошмайди. Оддий қилиб айтганда, ўзимизда ишлаб чиқариш бинт, спирт, шприц, анальгин ва цитрамондан нарига ўтмаяпти. Дориларни яширин айланмаси бўйича етарли чоралар кўрилмаяпти. Дори воситаларидан фойдаланиш маданиятини юксалтириш ишлари сустлиги кўрсатиб ўтилди. "Айниқса, антибиотик қабул қилиш устидан назорат умуман йўқ. Протоколларга амал қилмасдан, “пул ишлаш” учун фарм-компаниялар фойдасига рецепт ёзиляпти.Бундан халқимизни соғлиғи ҳам, чўнтаги ҳам зарар кўраяпти”- деди Президент. Йиғилишда касалга аниқ ташхис қўйиш ва даволашда врачларнинг аксариятида технологик карта мавжуд эмаслиги, айрим протоколлар эса эскиргани кўрсатиб ўтилди. Поликлиника ва шифохоналарда халқ табобати хоналари ва фитобарлар ташкил қилиш ўз ҳолига ташлаб қўйилган. Шу муносабат билан Соғлиқни сақлаш вазирлиги ва унинг Лойиҳа офисига хорижий экспертларни жалб қилиб, 300 та клиник протокол ва стандартларни халқаро мезонларга мослаштириш топширилди. Оилавий шифокорларга касаллиги енгил бўлган беморларни дори билан эмас, иммунитетни кўтарадиган табиий воситалар, жисмоний машқ ва фитотерапия билан даволашни ўргатиш муҳимлиги таъкидланди. Уч йил аввал онкологик беморларни кимё ва таргет терапияси учун 29 турдаги препарат билан таъминлаш йўлга қўйилган эди. Лекин, бу дорилар айрим ҳолларда жойларга ўз вақтида, тўлиқ етказиб берилмаётгани кўрсатиб ўтилди. Ваҳоланки, бюджетдан етарли маблағ ажратилмоқда. Оқибатда баъзи беморлар уларни дорихонадан 10 баробар қиммат сотиб олишга мажбур. “Мана – фармацевтикадаги ўйинлар! Бу фақат онкологияда. Эндокринология, кардиология, шошилинч хизматда ҳам бундай фактлар етарли”,- деди давлатимиз раҳбари. Бош прокуратурага онкологик препарат ишлаб чиқарувчилар, импорт қилувчилар, дорихоналар, қўлда сотувчиларни, умуман барча иштирокчиларни тартибга келтириш, жойларга етиб бормаган 17 турдаги препарат бўйича ўрганиш ўтказиб, жазо муқаррарлигини таъминлаш топширилди. Соғлиқни сақлаш вазирлиги олдига ойлаб омборларда турган, рухсати ҳалигача чиқмаган дориларни хатлов қилиб, бу масалада тартиб ўрнатиш, давлат харидлари орқали олинган дориларни “буюртмачи – харидор – етказиб берувчи – бемор” занжири асосида шаффоф маршрут тизимини яратиш вазифаси қўйилди.

  • 5 Февраль, 14:00
  • Батафсил
Нажмите на кнопку ниже, чтобы прослушать текст Powered by GSpeech