Янгиликлар

not found

Тиббиёт бўйича Нобель мукофоти совриндорлари эълон қилинди

Америкалик олимлар Виктор Амброс ва Гери Равкан микроРНКни кашф қилгани учун бу йилги мукофот билан тақдирланди. Физиология ва тиббиёт бўйича 2024 йилги Нобель мукофоти америкалик олимлар Виктор Амброс ва Гери Равканга берилди. Олимлар “микроРНКни кашф қилгани ва генлар экспрессиясининг транскрипциядан кейинги бошқарувида уларнинг ролини ўргангани учун” Нобель билан тақдирланди. Амброс ва Равкан ишларининг катта қисми молекуляр биология ва генетикага бағишланган. Улар 1993 йилда микроРНКни кашф этган. Уларнинг тадқиқотлари натижалари клонлаш ва секвенирлаш ривожланишига туртки бўлди, дейилади Нобель мукофоти сайтида. МикроРНК — рибонуклеин кислотасининг қисқа молекулаларидан иборат алоҳида синф бўлиб, бошқа молекулалар қатори кўплаб генларнинг фаоллигини белгилайди. Кўп ҳолларда организмнинг у ёки бу ҳужайраларида маълум бир геннинг фаоллашиши айнан микроРНКга боғлиқ бўлади. 2023 йилда тиббиёт соҳасида Нобель мукофоти Каталин Карико ва Дрю Вайсманга “COVID-19 га қарши самарали мРНК-вакциналарни ишлаб чиқишга имкон берган нуклеин кислоталар асосларини модификация қилиш соҳасидаги кашфиётлари” учун топширилганди. Физиология ва тиббиёт соҳасидаги мукофот совриндорларининг эълон қилиниши Нобель ҳафталигига старт берди. 8 октябрда физика, 9 октябрда кимё, 10 октябрда эса адабиёт бўйича Нобель мукофоти ғолибларининг номлари маълум бўлади. 11 октябр куни Ослода тинчлик мукофоти совриндори эълон қилинади, 14 октябрда эса иқтисодиёт бўйича мукофот ғолиби аниқланади. Нобель мукофотининг ҳар бир категорияси учун 11 миллион швед кронаси тадқим этилади. Бу бир миллион доллардан бироз кўпроқ.

  • 7 Октябрь, 18:00
  • Батафсил
not found

Кучли таъсир қилувчи моддаларни интернетда тарқатиш, реклама қилиш, намойиш этиш учун жавобгарлик белгиланди

Президент томонидан имзоланган Қонун (ЎРҚ-971-сон, 05.10.2024 й.) билан айрим кодексларга ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди. Унга кўра, Жиноят, Жиноят-процессуал кодексларига ҳамда Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексига гиёҳвандлик воситаларини, уларнинг аналогларини ёки психотроп моддаларни телекоммуникация тармоқларидан ва Интернетдан фойдаланиш орқали қонунга хилоф равишда муомалага киритганлик, ушбу жиноятларни вояга етмаганларни жалб қилган ҳолда содир этганлик учун жавобгарлик чоралари кучайтирилмоқда. Шунингдек гиёҳвандлик воситаларини, уларнинг аналогларини ёки психотроп моддаларни, кучли таъсир қилувчи ва заҳарли моддаларни ўтказиш мақсадини кўзламай қонунга хилоф равишда олганлик, сақлаганлик, ташиганлик ёки жўнатганлик учун маъмурий ва жиноий жавобгарлик белгиланмоқда. Жиноят кодексига киритилган қўшимчага кўра, гиёҳвандлик воситалари, уларнинг аналоглари ёки психотроп моддалар ҳисобланмайдиган алоҳида тоифадаги кучли таъсир қилувчи моддаларни ўтказиш мақсадини кўзламай қонунга хилоф равишда тайёрлаш, олиш, сақлаш, ташиш ёки жўнатиш, ўша ҳаракатлар учун маъмурий жазо қўлланилганидан кейин содир этилган бўлса, қуйидаги жазо чораларидан бири қўлланиши белгиланди: ♦ БҲМнинг 50 бараваригача миқдорда жарима; ♦ 360 соатгача мажбурий жамоат ишлари; ♦ 3 йилгача ахлоқ тузатиш ишлари; ♦ 1 йилдан 3 йилгача озодликни чеклаш; ♦ 3 йилгача озодликдан маҳрум қилиш.

  • 7 Октябрь, 15:30
  • Батафсил
not found

Янги қон гуруҳи тизими ишлаб чиқилди

Қон гуруҳлари бўйича халқаро референс-лаборатория (IBGRL) ва Бристол университети олимлари MAL деб номланган янги қон гуруҳи тизимини яратишди. Тадқиқот натижалари Blood журналида эълон қилинди. Анъанавий тарзда қон биринчи, иккинчи, учинчи ва тўртинчи гуруҳларга таснифлаб келинади. Уларнинг ҳар бирида қизил қон таначалари (эритроцитлар) махсус сирт белгилари (антигенлар)га эга бўлади. Бироқ қон аслида янада мураккаб таркибга эга, ҳозирга қадар олимлар томонидан 360 дан ортиқ антигенларни ўз ичига олган 47 та қон гуруҳи тизими аниқланган. Британиялик тадқиқотчилар ишлаб чиққан янги тизим қон гуруҳларини Mal оқсили орқали узатиладиган AnWj антигени бўйича таснифлашга асосланган. Олимларнинг фикрича, AnWj генотипи манфий одамларга мусбат генотипли қон қуйилиши салбий реакция бериши мумкин. Ер аҳолисининг 99,9 фоизидан кўпроғида AnWj генотипи мусбат. Бироқ манфий генотипли одамлар ҳам бор. Манфий AnWj га кўпинча қон касалликлари ва айрим саратон турлари сабабчи бўлиши аниқланди. Саноқли одамлардагина «манфийлик» наслий омиллар билан боғлиқ. Янги тизим ноёб қон хусусиятига эга шахсларни аниқлаш ва уларга қон қуйиш тартибини яхшилашга хизмат қилиши кутилмоқда.

  • 7 Октябрь, 12:45
  • Батафсил
Нажмите на кнопку ниже, чтобы прослушать текст Powered by GSpeech