Yangiliklar

not found

Elektron sigaretlar astma rivojlanish xavfini oshiradi - shifokor

JSST ma’lumotlariga ko‘ra, ko‘plab mamlakatlarda o‘smirlar orasida elektron sigaretlardan foydalanish darajasi kattalarga qaraganda yuqori. Tibbiyot fanlari doktori, pulmonologiya professori Zaurbek Aysanov ta’kidlashicha, so‘nggi yillarda juda keng tarqalgan va turli nomlarga ega bo‘lgan barcha qurilmalar (elektron sigaretalar, veyplar, tamakini qizdirish tizimlari) nikotin yetkazib berish moslamalari sifatida belgilanishi mumkin. Ular texnologik xususiyatlar va moddalarni yetkazib berishning fizik tamoyillari bo‘yicha farqlanadi, ammo organizmga ta’sir qilishning umumiy patologik mexanizmlariga ega. Veyp bug‘ini tortayotganda o‘pkaga turli xil kimyoviy moddalar kiradi, bu nafas yo‘llarining yallig‘lanishiga olib keladi va astmani keltirib chiqaradi, deb ta’kidladi. “Veyplar tarkibida propilen glikol va o‘simlik glitserini mavjud bo‘lib, ular qizdirilganda quruqlik va tirnash xususiyati keltirib chiqaradi. Bu o‘z navbatida, yo‘tal, tomoq og‘rig‘i va nafas yo‘llarining surunkali yallig‘lanishiga olib keladi, bu bronxial astma va surunkali bronxitni rivojlanish xavfini oshiradi. Odam elektron sigaretani chekayotganda qizdirish elementlaridan bug‘ga kiradigan qo‘rg‘oshin, nikel, xrom kabi og‘ir metallarning mikrozarralarini ham nafas oladi. Bu o‘pkaning yallig‘lanishi va nafas olish yo‘llarining shikastlanishiga olib keladi va surunkali o‘pka kasalliklariga, jumladan, astmaga olib keladi. Diatsetil i atsetilpropionil kabi xushbo‘y moddalar havo yo‘llarining epiteliyasiga zarar yetkazishi va oksidlovchi stressga olib kelishi mumkin. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, hatto veyp-eerozolidan qisqa muddatli foydalanish ham o‘pkada yallig‘lanish belgilari darajasini 116% ga oshirishi mumkin. Ta’kidlash joizki, veyplar va elektron sigaretlarda qo‘llaniladigan aksariyat suyuqliklarning tarkibi tartibga solinmagan va o‘pka sog‘lig‘iga sezilarli ta’sir ko‘rsatadigan bir qator boshqa xavfli kimyoviy moddalarni o‘z ichiga olishi mumkin”, — dedi u. Mutaxassisning so‘zlariga ko‘ra, yoshlikda sigaret chekish alohida xavf hisoblanadi, chunki bu paytda o‘smirlarda nafas olish tizimi hali ham rivojlanish jarayonida bo‘ladi. Elektron sigaretlar orqali kimyoviy moddalardan nafas olish o‘pkaning normal o‘sishi va rivojlanishiga xalaqit berishi mumkin, bu esa jiddiy nafas olish muammolariga, jumladan, astmaga olib kelishi mumkin. Shu bilan birga, sigaret chekish astma kasalligiga chalingan yoshlar uchun o‘ta xavflidir, dedi professor. “Agar astmatik elektron sigaret cheksa, bu astmatik xurujlarning chastotasi va xuruj darajasini oshishiga olib keladi. Veyp kasalliklarni nazorat qilishni qiyinlashtiradi chunki u o‘pkaning doimiy yallig‘lab boradi. Uzoq vaqt davomida foydalanish esa o‘pka funksiyasining doimiy yomonlashishiga olib kelishi mumkin.", dedi shifokor. Alohida xavfli toifa astmasi yengil bo‘lgan va bu kasallik borligidan bexabar bo‘lgan yoshlardir. "Ular odatda ko‘krak qafasidagi tiqilish, yengil nafas qisishi va xirillash hissini boshdan kechiradilar, ayniqsa sport mashg‘ulotlaridan keyin muntazam ravishda kuchli yo‘talishadi. O‘smirlar bu alomatlarga e’tibor bermasliklari va yengil astma bilan yashashlari mumkin. Ammo muntazam veyp chekish bronxlarning holati asta-sekin yomonlashishiga va kasallikni og‘irlashishiga olib keladi. Shuning uchun, har qanday holatda, elektron sigaretani chekishni to‘xtatish kerak va agar sizda yuqorida tavsiflangan alomatlardan biri yoki bir nechtasi bo‘lsa, darhol pulmonolog, terapevt yoki allergologga murojaat qilishingiz kerak.", dedi Aysanov.

  • 9 Yanvar, 11:47
  • Batafsil
not found

Tibbiyotdagi 7 noodatiy holat

Inson tanasi tibbiyot mutaxassislarini hayratda qoldirishda davom etmoqda, chunki ular noodatiy kasalliklarga duch kelishadi. Hamma holatlarni ham tushuntirib bo‘lmasada ammo, ularning aksariyatida shifokorlar g‘ayritabiiy holatlarning manbasini aniqlashga muvaffaq bo‘lishgan. Erkak yuragidagi sement 56 yoshli erkakning yuragiga 10 santimetrlik sement bo‘lagi tiqilib qolgan. Sement jarrohlikdan so‘ng qon tomirlari orqali u yerga yetib kelgan. Bemor ko‘krak qafasidagi og‘riq va nafas olish buzilishi shikoyatlari bilan reanimatsiya bo‘limiga yotqizilgan. Tekshiruvlar yurakda begona jism mavjudligini tasdiqlagan. Operatsiya davomida shifokorlar sement yurakning pastki o‘ng kamerasini yorib, o‘pkaga zarar yetkazganini aniqlashadi. Ma’lum bo‘lishicha, begona material bemorning tanasiga umurtqa pog‘onasi sinishini davolash uchun o‘tkazilgan muolaja vaqtida kirib kelgan. Sement olib tashlanganidan bir oy o‘tgach, bemor tuzalib ketgan. Talaba o‘z qorachiqlarining hajmini nazorat qila oladi Ko‘pchilik ko‘z qorachiqlari nima qilayotgani haqida o‘ylamaydi, chunki ular odatda yorug‘likka avtomatik ravishda javob beradi: ular yorug‘lik oqimini oshirish uchun qorong‘ida kengayadi va uni kamaytirish uchun yorqin nurda qisqaradi. Biroq, germaniyalik 23 yoshli talaba ko‘z qorachiqlarining hajmini ongli ravishda o‘zgartirish mumkinligini kashf etdi. U shifokorlar bilan piktogrammalarni keskinlik bilan toraytirishi va ularni dam olish orqali kengaytirishi mumkinligini aytdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, u bu mahoratga maxsus mashqlar orqali erishgan. Kechiktirilgan aksirishning jiddiy oqibati Erkakning bo‘yin rentgenogrammasida bo‘yin terisi ostida havoga to‘lib qolgan bo‘shliq borligi aniqlangan. O‘ttiz yoshli yigit mashinani boshqarayotganda aksirish istagi paydo bo‘ldi. U burnini ushlab, og‘zini yopgancha aksiradi va darhol bo‘ynida o‘tkir og‘riqni his qiladi. Kasalxonaga borib, kompyuter tomografiyasini o‘tkazgandan so‘ng, traxeyada 0,6 sm bo‘shliq borligini biladi. Shifokorlar uning umumiy ahvoli barqaror bo‘lgani uchun jarrohlik amaliyotini o‘tkazmaslikka qaror qilishgan, biroq bemorni kuzatishda davom etgan. Besh hafta o‘tgach, kuzatuv tekshiruvi traxeya tiklanganligini ko‘rsatadi. BMJ Case Reports shifokorlari guruhi zararning ehtimoliy sababi aksirish paytida traxeyada bosimning keskin oshishi ekanligini ta’kidladi va bu tarzda aksirishni ushlab turmaslikni tavsiya etishdi. O‘limga olib keladigan uyqusizlik Bemor halokatli oilaviy uyqusizlik sindromidan (FFI) aziyat chekib, kechasi atigi ikki-uch soat uxlab qoladi, shu usabab u kun davomida o‘zini zaif his qiladi. FFI irsiy holat bo‘lib, uni samarali davolash mumkin emas. Hujayralar miyada to‘planib, miya shikastlanishiga olib keladigan g‘ayritabiiy oqsillarni ishlab chiqarganda paydo bo‘ladi. FFI ning asosiy belgilari uyqusizlik, harakatning buzilishi va gormonal o‘zgarishlarni o‘z ichiga oladi. 57 yoshida odam bu turmush tarzidan shunchalik charchaganki, unda xotira bilan bog‘liq muammolar ham ortib borgan. Shundan so‘ng kasalxonaga yotqizilgan, biroq bir necha oydan keyin vafot etgan. "Oziq-ovqatdan boshqa hamma narsani" yeydigan qizcha Tibbiy hisobotda uch yil davomida qorin og‘rig‘i, shuningdek, tishlar shikastlanishidan shikoyat qilgan 7 yoshli qizning holati bayon etiladi. Ma’lum bo‘lishicha, qiz ota-onasining ogohlantirishiga qaramay, besh yil davomida g‘isht bo‘laklarini yeb kelgan. Garchi bolalar hamma narsani tatib ko‘radigan davrni boshdan kechirishsada, nooziq-ovqat mahsulotlarini muntazam iste’mol qilish tashvishlidir. Kasallik pika deb ataladi va temir tanqisligi yoki qo‘rg‘oshin ta’siridan kelib chiqishi mumkin. Qiz temir, rux va kalsiy qo‘shimchalarini olishni boshladi va olti oydan keyin u bu odatidan voz kechdi. Doimiy hiqichoqlar Hiqichoq odatda aralashuvsiz o‘tib ketsa ham, har doim ham shunday bo‘lmas ekan. 22 yoshli erkak ikki yil davomida hiqichoqdan azob chekayotganini aytib shikoyat qiladi. Oldin olgan tibbiy muolajalar yordam bermay qo‘yganini aytadi. Surunkali hiqichoq tufayli u ishidan ayrilib, ijtimoiy hayoti pastga tushib ketadi. Shuningdek, u qorin og‘rig‘ini boshdan kechira boshlaydi va kamqonlikdan aziyat chekadi. Oxir-oqibat, erkak gastroezofagial reflyuksiyani davolash uchun operatsiyaga rozi bo‘ladi, bu uning hiqichoqlariga sabab bo‘lgan deb hisoblangan va hatto protsedura davomida u hiqichoqni davom ettirgan. Jarrohlikdan keyin hiqichoq chastotasi kamaygan bo‘lsa-da, to‘liq tiklanish sodir bo‘lmagan. Ko‘pincha surunkali hiqichoqning aniq sababini aniqlash qiyin, ammo ba’zi mumkin bo‘lgan omillarga gastroezofagial reflyuks kasalligi va buyrak usti bezi yetishmovchiligi kiradi. To‘q ko‘k qon Shifokorlar ayoldan qon olganda qonning rangi ko‘k ekanligini aniqladi. Rod-Aylendda (AQSH) yashovchi 25 yoshli ayol tish og‘rig‘iga chidolmay og‘riq qoldiruvchi vositalarni ko‘p suradi. Ertasi kuni u holsizlik va nafas qisilishi bilan shikoyat qilib tez yordam bo‘limiga boradi. Bu vaqtga kelib uni terisining rangi ham o‘zgaradi. Qon tahlili qon rangi qizil emas, to‘q ko‘k ekanligini ko‘rsatdi. Xabarda aytilishicha, ayolga metgemoglobinemiya tashxisi qo‘yilgan, bu holat gemoglobinning kislorodni olib o‘ta olmaydigan shakli bo‘lgan metgemoglobin darajasining oshishi bilan bog‘liq. Bu holat irsiy bo‘lishi mumkin yoki ba’zi dorilar, shu jumladan anesteziklar tufayli yuzaga kelishi mumkin. Tezda ayolni davolashga kirishishadi, og‘iz orqali metilen ko‘k eritmasi yuboriladi, bu uning nafas olishini yaxshilaydi va terini normal rangga qaytaradi. Dori vositasi uning qonidagi temirning normal shaklini tiklaydi va u to‘liq tuzalib ketadi.

  • 8 Yanvar, 17:55
  • Batafsil
Нажмите на кнопку ниже, чтобы прослушать текст Powered by GSpeech