09:00 (10.06.2025)

55

Kimlarga yugurish mumkin emas va ular qaysi sport turi bilan shug‘ullanishlari kerak?

Yugurish salomatlik va jismoniy tayyorgarlikni saqlashning eng qulay va samarali usullaridan biridir.

Muntazam yugurish yurak-qon tomir tizimiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi, vaznni nazorat qilishga yordam beradi, mushaklarni mustahkamlaydi va moslashuvchanlikni yaxshilaydi. Biroq, yurak-qon tomir tizimi bilan bog‘liq muammolar bo‘lgan bemorlar yugurish bilan shug‘ullanmagani ma’qul.

Masalan, kardiomiopatiya bilan og‘rigan bemorlar yugurmasliklari kerak. Bu yurak devorining qalinligi oshadigan, uning bo‘shlig‘i kengayadigan va/yoki yurakning qon haydash faoliyati kasalliklardir. Gipertrofik kardiomiopatiya (yurak mushaklarining qalinlashishi) bilan og‘rigan bemorlar eng ko‘p xavf ostida. Odatda, chap qorincha ma’lum miqdordagi qonni aortaga haydaydi, so‘ngra tomirlar orqali barcha organlar va to‘qimalarga kiradi. Jismoniy faollikning oshishi bilan chap qorincha intensiv ishlay boshlaydi va aortaga kiradigan qon hajmi ortadi”, - deya tushuntirdi shifokor.

Shuningdek, yugurish o‘tkir koronar sindrom yoki miokard infarktini boshidan o‘tkazgan bemorlar uchun ham mumkin emas. Bunday kasalliklarda yurak zaif bo‘ladi. Agar odam yugurishni boshlasa, u osonlik bilan ikkinchi yurak xuruji yoki og‘ir aritmiyani boshidan kechirishi mumkin. Bunday bemorlarga jismoniy faollikni faqat mutaxassisning nazorati ostida sekin-asta oshirish tavsiya etiladi.

Yana bir yugurish bilan shug‘ullanish mumkin bo‘lmagan bemorlar - nazoratsiz arterial gipertenziyadir. Bu qon bosimining ko‘tarilish kasalligi bo‘lib, bunday odamlarga qon bosimini barqarorlashtirishga muvaffaq bo‘lgandagina yugurishga ruxsat beriladi.

Yurak nuqsonlari, miokardit, yurak o‘tkazuvchanligi va ritmining buzilishi bo‘lgan bemorlar yugurishda juda ehtiyot bo‘lishlari kerak.

So‘nggi paytlarda yuzaga kelgan tromboz yoki o‘pka emboliyasi ham yugurishdan qochish uchun sababdir. O‘pka emboliyasi xavfli holat bo‘lib, unda qon ivishi o‘pka tomirlarini to‘sib qo‘yadi va kislorod olishga to‘sqinlik qiladi. Yugurish va boshqa intensiv mashg‘ulotlar qon tomirlarning qisqarishiga olib kelishi mumkin.

Bug‘im kasalliklari va tayanch-harakat tizimi kasalliklari ham yugurishdan voz kechish uchun sabab bo‘lishi mumkin. Agar tizzalar, oyoq va umurtqa pog‘onasidagi kuchli og‘riqlardan aziyat cheksangiz, yaqinda jarohat olgan bo‘lsangiz yugurishdan voz keching. Yugurish bo‘g‘imlar yallig‘lanishni kuchaytiradi. Bunday holatlarda suzish kabi yengilroq jismoniy mashg'ulot turini tanlagan yaxshi.

Agar bo‘g‘imlar, mushaklar va ligamentlar doimiy ravishda og‘rimasa, yugurish texnikasi to‘g‘ri bo‘lsa va poyabzal ushbu sport turi uchun maxsus tanlangan bo‘lsa, shug‘ullanish mumkin. Yana bir masala, bemorning tayanch-harakat tizimi bilan bog‘liq jiddiy muammolari bo‘lsa: to‘piq, tizza, son bo‘g‘imlari, umurtqa pog‘onasi. Misol uchun, progressiv osteoartrit, bo‘g‘imlarning yallig‘lanish kasalliklari, umurtqalarning beqarorligi, disk churrasi, ularning holatida, yugurish mushaklarning shikastlanish xavfini oshiradi, shuningdek surunkali kasalliklarning kuchayishiga olib kelishi mumkin.

Nafas olish kasalliklari bilan yugurish mumkinmi? Nafas olish kasalliklarining og‘ir shakllari bo‘lgan odamlar uchun yugurish tavsiya etilmaydi, bunda o‘pka tanani kislorod bilan to‘yintirilmay qoladi. Kuchli jismoniy mashg‘ulot nafas qisilishi, bosh aylanishi, qonning kislorod bilan to‘yinganlik darajasining keskin pasayishiga sabab bo‘lishi mumkin.

Homilador ayollar yugura oladimi?

Tibbiy tavsiyalarga e’tibor qaratadigan bo‘lsak, homilador ayollarga haftasiga kamida 150 daqiqa aerob mashqlari, jumladan yugurish tavsiya etiladi. Jismoniy mashg‘ulot, jumladan, yugurish ko‘pchilik homilador ayollar uchun hech qanday qarshi ko‘rsatmalar bo‘lmasa, xavfsiz va foydali bo‘lishi mumkin.

Jismoniy mashg‘ulot stress darajasini pasaytirish va umumiy farovonlikni yaxshilashga yordam beradigan endorfin ishlab chiqarishni rag‘batlantiradi, yugurish esa homiladorlik paytida vazn ortishini nazorat qilishga yordam beradi. Albatta yugurish mashg‘ulotlarini boshlash yoki davom ettirishdan oldin homiladorlar shifokor bilan maslahatlashish muhimdir.

Qandli diabet bilan kasallanganlar yugurishi mumkinmi?

JSSTning jismoniy mashg‘ulot bo‘yicha tavsiyalari mavjud, unga ko‘ra 17 yoshdan 64 yoshgacha bo‘lgan kattalar haftasiga 150-300 daqiqa o‘rtacha intensivlikdagi kardio va aerobik jismoniy mashg‘ulot ega bo‘lishi yoki 75-150 daqiqa ko‘proq intensiv faoliyat bilan shug‘ullanishi kerak. Biroq, uning so‘zlariga ko‘ra, diabetga chalingan odamlar glyukoza darajasining beqarorligini hisobga olishlari kerak.

Mashq qilish qand miqdoriga turli yo‘llar bilan ta’sir qilishi mumkin. Past va o‘rta intensivlikdagi, uzoq davom etadigan aerobik mashqlar - masalan, past tezlikda yugurish - gipoglikemiyaga, ya’ni shakarning 3,9 mmol / l dan pastga tushishiga olib kelishi mumkin. Ushbu holatning oldini olish uchun och qoringa yugurmaslik, mashqdan oldin, mashqlar paytida va keyin qand miqdorini tekshirib, nazorat qilib borishi kerak.

Bundan tashqari, diabet ko‘rish keskinligining pasayishi, mikrotsirkulyatsiya buzilishi va innervatsiya buzilishi- polinevopatiya kabi asaratlarni keltirib chiqarishi mumkin. Bu jismoniy mashg‘ulotga tayyorgarlikka ta’sir qiladi.

Yugurishni qanday almashtirishim mumkin?

Yugurishni yurish bilan almashtirish mumkin, masalan skandinaviyacha uslubda tayoqlarda yurish, suzish, velosipedda yurish, elliptik mashqlar yoki kuch-quvvat mashqlari. Biroq, yugurishni qaysi bilan bilan almashtirishni tanlash insonning maqsadlariga, sog‘lig‘ining holatiga va mavjud resurslarga bog‘liq.

Нажмите на кнопку ниже, чтобы прослушать текст Powered by GSpeech