Янгиликлар

not found

Вируслар ва бактерияларнинг бир-биридан қандай фарқи бор?

Вируслар ва бактериялар - бу касалликлар ҳақида гапирганда тез-тез ешитадиган иккита атама. Aммо бу икки турдаги патогенлар жуда кўп фарқларга ега еканлигини билармидингиз? Вируслар микроскопик молекулалар бўлиб, улар мустақил равишда мавжуд бўлмайди. Улар оқсил қобиғидаги ДНК ёки РНК дан иборат ва фақат тирик ҳужайралар (одам, ҳайвон ёки ўсимлик) ичида кўпайиши мумкин. Вируслар ўз муҳитига мослашиш учун ўзгариши ва ривожланиши керак. Улар ҳужайраларга кириб, кўпайиб, уларни йўқ қилишлари мумкин. Бактериялар эса ўз-ўзидан мавжуд бўлиши ва кўпайиши мумкин бўлган бир ҳужайрали тирик организмлардир. Улар бошқа ҳужайраларга кирмасдан барча ҳаётий функцияларни бажаради. Бактериялар ҳам фойдали (масалан, ичакларда), ҳам зарарли бўлиши мумкин. Иккала турдаги патогенлар ҳам касалликка олиб келиши мумкин, аммо уларнингташхиси ва даволаш фарқ қилади. Вирусларга қарши курашиш учун одатда вирусга қарши препаратлар, бактерияларни йўқ қилиш учун эса антибиотиклар буюрилади. Дори-дармонларни нотўғри ишлатиш хавфли бўлиши мумкинлигини ёдда тутинг ва шу сабабдан ҳам шифокор тавсияларига амал қилинг.

  • 13 Сентябрь, 12:03
  • Батафсил
not found

Омега-3 ни кимлар эҳтиёткорлик билан қабул қилиши керак?

Ҳозирги кунда омега-3 ёғ кислоталарининг танқислиги кенг тарқалган муаммодир. Баъзи тадқиқотлар шуни кўрсатадики, ғарб мамлакатларида 70-80 фоизгача одамлар озиқ-овқат орқали ушбу муҳим озуқа моддаларини етарли миқдорда қабул қилмайди. Россиялик трихолог Анна Аверкина омега-3 шунчаки мода эмас, балки зарур қўшимча эканлиги ҳақида сўз юритади. Организмда омега-3 етишмаслиги тери ва соч қуришига олиб келиши мумкин, бу кўпинча соч синиши ва тўкилиши билан бирга кечади. “Омега етишмаслиги экзема ва псориаз каби терининг яллиғланиш ҳолатларини кучайтиради. Тирноқ мўртлашиши ва секин ўсиши ҳам омега-3 етишмовчилиги билан боғлиқ бўлиши мумкин”, дея тушунтиради у. Шифокорнинг сўзларига кўра, омега-3 руҳий саломатликни сақлашда муҳим рол ўйнайди, ушбу модда етишмаслиги эса депрессияга сабаб бўлиши мумкин. Бундан ташқари, омега-3 танқислиги юрак-қон томир касалликлари хавфини оширади, чунки улар холестерин ва қон босимини меъёрда ушлаб туришга ёрдам беради. “Омега-3 нинг тавсия этилган суткалик дозаси ёш, жинс ва саломатлик ҳолатига қараб ўзгаради. Катталарга кунига 250-500 мг га яқин EPA ва DHA (докозагексаен ва эйкозапентаен кислоталари) комбинациясини истеъмол қилиш тавсия этилади. Аниқ тиббий кўрсатмаларга эга бўлган одамлар ёки ҳомиладор аёллар учун доза юқори бўлиши мумкин, аммо бунда шифокор билан маслаҳатлашиш керак”, дейди эксперт. Кўп ҳолларда омега-3 ни доимий равишда қабул қилиш мумкин. Бунинг сабаби шундаки, улар организм мустақил равишда синтез қила олмайдиган ва ташқи манбалардан олиши керак бўлган асосий озиқ моддалардир. Бироқ бунда ҳам бир нечта жиҳатларни ҳисобга олиш керак. “Симоб ва бошқа токсинлардан тозаланган, айниқса, балиқдан тайёрланган сифатли омега-3 қўшимчаларини танланг. Тавсия этилган дозага риоя қилиш ҳам муҳим. Ҳаддан ташқари юқори дозалар қонни суюлтириши ва бошқа ножўя таъсирларни келтириб чиқариши мумкин. Уларни узоқ вақт қабул қилишни бошлашдан олдин ҳар доим шифокор билан маслаҳатлашиш керак”, дея қўшимча қилади у. Мутахассиснинг таъкидлашича, омега-3 айниқса болаларда мия ва кўриш қобилиятининг ривожланиши учун муҳимдир. Танқислик диққатни жамлаш ва ўқиш билан боғлиқ муаммоларга олиб келиши мумкин. Омега-3 ҳомила ва чақалоқ асаб тизимининг тўғри ривожланиши учун зарур. Ҳомиладорлик ва эмизиш пайтида омега-3 шаклларидан бири бўлган DHA ни кўпайтирилган миқдорда қабул қилиш тавсия этилади.

  • 13 Сентябрь, 09:00
  • Батафсил
not found

Қандли диабетни овоз орқали аниқлаш технологияси яратилди

Люксембург соғлиқни сақлаш институти олимлари беморнинг 25 сониялик овоз ёзувлари орқали қандли диабетни аниқлаш технологиясини ишлаб чиқди. Бу янгилик Европа қандли диабетни ўрганиш ассоциациясининг йиллик ҳисобот йиғилишида тақдим этилди. Маълум бўлишича, тадқиқотда мазкур касалликнинг 2-тури ташхиси қўйилган ва бу патология аниқланмаган 607 нафар кўнгилли қатнашди. Уларга 2-3 жумладан иборат матнлар ўқитилиб, 25 сониялик аудиоёзувлари қайд этилди. Шундан сўнг овозлар диабетни аниқлашга мўлжаллаб яратилган сунъий интеллект моделига юкланди. Инновацион дастур тадқиқот қатнашчиларининг товуш баландлиги, интенсивлиги, оҳанги каби 6000 тагача овоз хусусиятларини сониялар ичида таҳлил қилди. Якунда дастурий алгоритмлар қандли диабет бор-йўқлигини эркакларда 71 фоиз, аёлларда эса 66 фоиз тўғри аниқлашга муваффақ бўлди. Тадқиқотчилар фикрича, келгусида ушбу технология янада такомиллаштириб борилади. Шу тариқа сунъий интеллект қандли диабетни эрта босқичда, тезкор, тегишли қон таҳлиллари ва бошқа тиббий текширувларсиз аниқлаш воситасига айланади.

  • 12 Сентябрь, 14:49
  • Батафсил
Нажмите на кнопку ниже, чтобы прослушать текст Powered by GSpeech