Инсон тўғри овқатланишга ўтганда, у туздан воз кечиши керакми ёки йўқми, деб ўйлайди. Ушбу мавзу бўйича кўплаб илмий тадқиқотлар мавжуд, баъзида улар бир-бирига зид хулосаларни ҳам келтиради.

Нима учун тузни “оқ ўлим” деб аташади? Ушбу ибора тузнинг ортиқча истеъмоли билан боғлиқ инсон танасига салбий таъсирини ўрганиш натижасида пайдо бўлган.

Унинг асосий зарарли таъсирлари қуйидагича:

• организмда суюқликни ушлаб туриш;
• семириш;
• гипертония хавфи ортиши;
• буйракларга салбий таъсири;
• калцийни ювиб юбориши;
• ошқозон-ичак трактининг ёмонлашиши.

Аммо агар бирданига ва бутунлай туздан воз кечилса, қатор нохуш аломатларга дуч келиш мумкин:

♦ иштаҳа билан боғлиқ муаммолар;
♦ кўнгил айниши;
♦ бош ва мушаклардаги оғриқлар;
♦ бош айланиши;
♦ қон босимининг пасайиши.

ЖССТ маълумотларига кўра, катталар истеъмоли учун оптимал кунлик туз миқдори 5 граммдан ошмаслиги керак. Бу тахминан бир чой қошиқдан бироз камроқ. Ушбу меъёр фақат гипертония, ошқозон-ичак ёки буйрак касалликлари бўлмаган соғлом одамларга мос келади.

Албатта, инсон кун бўйи қанча туз истеъмол қилганини кузатиб бориши жуда қийин. Шунинг учун асосан таъм рецепторларига таяниш, шунингдек, ҳар бир маҳсулотни истеъмол қилишдан олдин унинг таркибига эътибор қаратишга одатланиш керак.

Эндокринологлар фикрига кўра, шўр овқатларга бўлган иштиёқ кўпинча танада магний камлигидан далолат беради, бу 300 га яқин ферментлар ишида иштирок этадиган, энергия ишлаб чиқариш, асаб импульсларини ўтказиш ва хотиржам ҳиссий фон учун жавоб берадиган минерал ҳисобланади.

Туз истеъмолини камайтиришнинг энг яхши усули уни бошқа зираворлар билан алмаштиришдир. Овқатга хушбўй зираворлар қўшиш орқали таъм ҳиссингизни бойитиш мумкин. Шунда инсон аста-секин бунга кўникади ва шўр маҳсулотларни истеъмол қилиш истагидан халос бўлади.