Гематоген - бу биологик фаол озиқ-овқат қўшимчаси ёки темирнинг қўшимча манбаи бўлган махсус озиқ-овқат маҳсулоти. Темир танқислиги анемияси кенг тарқалган юқумли бўлмаган пандемиялардан биридир.

Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти маълумотларига кўра, ушбу микроэлементнинг яширин етишмовчилиги дунё аҳолисининг 25-30 фоизида кузатилади. Ва мувозанатли овқатланиш ёрдамида унинг етишмаслигини бартараф этиш ҳар доим ҳам мумкин эмас.

Ташқи кўриниш тарихи

"Гематоген" деб номланган биринчи дори 1890 йилда Aдольф Гоммел (Швейцария) томонидан тухум сариғи ва қорамол қонига асосланган ҳолда ишлаб чиқилган. Янги маҳсулот тезда машҳур бўлди, лекин, афсуски, у ёқимли таъмга эга эмас эди. Кейин ишлаб чиқарувчилар унга асал, какао, шакар, мелас ва ҳатто шароб қўшишга қарор қилишди. Маҳсулот 1934 йилга келиб саноат миқёсида ишлаб чиқарилди.

Ишлаб чиқариш хусусиятлари

Озиқ-овқат қўшимчасининг таркиби бир неча бор ўзгарган, шунинг учун замонавий гематоген таркибида соф сигир қони борлиги ҳақида ташвишланишнинг ҳожати йўқ. Энди у қуруқ шаклда қайта ишланган дефибринацияланган қорамол қонига асосланган. У сувда эрийдиган кукун шаклида бўлган албумин сифатида танилган. Шуни таъкидлаш керакки, қайта ишлаш жараёнида барча фойдали моддалар қорамол қонида ва танамиз томонидан осон ҳазм бўладиган шаклда сақланади.

Унинг кичик плиткаларининг ҳар бири темир билан тўлдирилган бўлиб, бу қизил қон таначаларининг шаклланишига ёрдам беради. Гематоген ҳар кимга, кичикдан каттагача тавсия этилади. Болалар одатда кокос, фундуқ, майиз ёки мевали гематогенни афзал кўрадилар, шунингдек, сотувда ўзининг махсус таркиби билан ажралиб турадиган махсус болалар гематогенлар мавжуд.

Гематогеннинг фойдалари

Бошқа барча фойдали хусусиятларга қўшимча равишда, гематогеннинг фойдаси кўп миқдордаги ёғда эрийдиган витаминлардан иборат; бу ширинликда A витаминининг мавжудлиги гематогеннинг юқори антиоксидант хусусиятларидан далолат беради, яъни танани ёшартиради. Ва бу ўз навбатида саратон ва юрак-қон томир касалликларининг олдини олади. Ва Б витаминининг мавжудлиги аллергия билан оғриган беморлар гематогендан фойдаланишга оқилона ёндашишлари кераклигини кўрсатади.

Бундан ташқари, агарфарзандингиз тенгдошларидан ўсиш ёки ривожланишда орқада қолса, унга гематоген бериш мумкин. Кўриш қобилияти паст бўлган одам учун ҳам бу маҳсулот зарур, чунки у кўришнинг кескин пасайишини даволашга комплекс ёндашувнинг бир қисми бўлиши керак. Бу тирноқлар, сочлар, тишларга фойда келтиради (яна унинг таркибидаги A витамини туфайли).

Қишда эса гематоген янада долзарбдир. Мутахассислар ушбу "сеҳрли батончик" ни турли сурункали касалликлар, масалан, ошқозон яраси ва ўн икки бармоқли ичак касалликлари учун, масалан, Де-Нол билан (шифокор кўрсатмаси бўйича) биргаликда шахсий кундалик менюга киритишни маслаҳат беришади, чунки кўпинча бу касалликлар кичик ички сезилмайдиган қон кетиш билан бирга келади.

Зарари борми?

Шуни ёдда тутиш керакки, турли ишлаб чиқарувчилар гематоген ишлаб чиқаришда турли хил технологиялардан фойдаланадилар, шунинг учун турли хил аралашмалар ва турли хил ингредиентлар ва шунга мос равишда килокалорияларнинг ҳар хил таркиби бўлиши мумкин. Ҳар қандай ҳолатда гематогенни ортиқча истеъмол қилмаслик керак. Кундалик доза максимал равишда кунига битта гемотоген бўлиши керак. Ҳатто "гематогеннинг ҳаддан ташқари дозаси" нинг бир нечта ҳолатлари қайд этилган; шифокорлар танани ортиқча темирдан тозалашларига тўғри келган. Темир кўп бўлса, биринчи навбатда жигарнинг яллиғланиши пайдо бўлади, агар бу узоқ вақт давом этса, саратон ёки юрак ишемиясини келтириб чиқариши мумкин.

Гематоген диабет ва семизлик ҳолатларида мумкин эмас - бу эслаш керак бўлган асосий нарса. Ушбу маҳсулот юқори сезувчанлик ва углевод алмашинувининг бузилиши, шунингдек, темир танқислиги билан боғлиқ бўлмаган анемия учун ҳам тавсия этилмайди.