Yangiliklar

not found

JSST: Maymun chechagi epidemiyasi COVID-19 pandemiyasi darajasida global muammo tug‘dirmaydi

Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining Yevropa mintaqaviy byurosi direktori Xans Klyuge dunyoning qator mamlakatlarida mpox (maymun chechagi) virusi tarqalishi bilan bog‘liq epidemiologik vaziyat yuzasidan bayonot berdi. Uning qayd etishicha, vahimaga berilishga hojat yo‘q. Mpox epidemiyasini to‘xtatish imkoni bor. Buning uchun zarur profilaktik chora-tadbirlar kuchaytirilishi kerak. Infeksiya o‘choqlari aniqlangan va virus tarqalishi xavfi yuqori hududlarda vaksinalar ta’minotini oshirish lozim. “Maymun chechagi koronavirus darajasidagi o‘ta jiddiy muammo emas, — deydi Xans Klyuge. — Biz mpox virusi bilan qanday kurashishni bilamiz”. Bayonotga ko‘ra, iyun oyi oxiriga kelib, jami 116 mamlakat, jumladan, Markaziy Afrika Respublikasi, Burundi, Keniya va Ruandada kasallanish holatlari qayd etilgan. Hozir qator davlatlarda virusning "Clade Ib" deb nomlangan yangi shtammi tarqalyapti. Ushbu mutatsiya Kongo Demokratik Respublikasida 500 kishining o‘limiga sabab bo‘ldi. Avgust oyi boshida Shvetsiyada ham maymun chechagining xuddi shu turini yuqtirgan bemorlar ro‘yxatga olindi. Britaniyalik olimlar fikricha, "Clade Ib" mutatsiyasi boshqa shtammlarga qaraganda yuqumliroq va nisbatan og‘irroq asoratlarni keltirib chiqaryapti. Shunga qaramay, X. Klyuge mpox virusining har qanday shtammini tegishli epidemiologik chora-tadbirlar hamda xastalikka qarshi vaksinalar orqali nazorat qilish va jilovlash mumkin, degan xulosada. 

  • 21 Avgust, 15:00
  • Batafsil
not found

Qon bosimi yuqori bo‘lgan insonlar sport bilan shug‘ullanishi mumkinmi?

Agar qon bosimingiz 130/80 dan oshsa, holatingizni doimiy ravishda kuzatib borishingiz va shifokorning barcha tavsiyalariga amal qilishingiz kerak. Nima uchun yuqori qon bosimi xavfli? Doimiy ravishda ko‘tarilgan qon bosimi yurak xuruji va insultning asosiy sabablaridan biridir. Uning makkorligi shundaki, gipertoniya amalda hech qanday tarzda o‘zini namoyon qilmaydi, shuning uchun hech narsa bezovta qilmaganda ham, qon bosimini nazorat qilish va uni muntazam ravishda o‘lchash muhimdir. Oddiy qon bosimi 120/80 dan past. Yuqori qon bosimi (gipertoniya) bosqichma-bosqich tashxis qilinadi. 1-bosqich - bu 130/80 yoki undan yuqori qon bosimi. 2-bosqich - qon bosimi 140/90 yoki undan yuqori. Biroq, hatto yengil ko‘tarilgan qon bosimi ham xavfli bo‘lishi va oxir-oqibat sog‘likda jiddiy muammolarni keltirib chiqarishi mumkin. Sport gipertoniyada qanday yordam beradi? Qon bosimining kichik pasayishi ham yurak xastaligi va qon tomirlari xavfini sezilarli darajada kamaytirish uchun yetarli bo‘lishi mumkin va tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, bunda jismoniy faollik yordam beradi. Aerobik mashqlar qon bosimiga juda yaxshi ta’sir ko‘rsatadi, chunki u qon tomirlarini mustahkamlashga yordam beradi, ularning devorlari yuqori qon bosimi tufayli yuzaga keladigan doimiy kuchlanishdan zaiflashadi. Jismoniy mashqlarning optimal miqdori haftasiga 150 daqiqani tashkil etadi va uni muntazam ravishda, kuniga yarim soat bajargan yaxshi. Qon bosimini pasaytirish uchun qanday jismoniy mashqlar yaxshiroq? Yurish Har kuni ertalab yarim soatlik piyoda yurish qon bosimini tushirishning eng oson usuli hisoblanadi. Gipertoniya bo‘yicha 2019-yilda chop etilgan tadqiqot yurish ortiqcha vaznli odamlarning ham, keksa odamlarning ham qon bosimiga ijobiy ta’sir ko‘rsatishini taqdiqlagan. Qancha yurish kerak? O‘tgan yili taqdim etilgan yana bir tadqiqot har ming qadam sistolik qon bosimini 0,45 punktga kamaytirishini tasdiqladi. Tadqiqotchilarning hisob-kitoblariga ko‘ra, kuniga 10 000 qadam yuradigan odamning sistolik qon bosimi kuniga atigi besh ming qadam yuradigan odamdan 2,25 ball pastroqdir. Aerobik mashqlarning boshqa turlari Suzish, velosipedda yurish, arqondan sakrash va eshkak eshish ham ajoyib tanlovdir. Qaysi turdagi aerobik faoliyat tanlansa ham, bu vazn yo‘qotish, yurakni mustahkamlash va yuqori qon bosimining yana bir sababi bo‘lgan stressni kamaytirishga yordam beradi. Bundan tashqari, yodda tuish kerakki, birinchi natijalar ikki haftalik muntazam mashg‘ulotlardan so‘ng paydo bo‘ladi. Kuchni oshiruvchi mashqlar Agar sizda qon bosimi yuqori bo‘lsa, kuch-quvvat mashqlari o‘z-o‘zidan tavsiya etilmaydi. Ammo agar siz muntazam ravishda aerobik mashqlar bilan shug‘ullansangiz va shifokoringiz bunga rozi bo‘lsa, haftada bir yoki ikki kun kuchni oshiruvchi mashqlarni qo‘shishingiz mumkin. Kuch-quvvat mashqlari jismoniy faoliyatning eng muhim shaklidir. Ular butun tanaga ta’sir qiladi: ular qon aylanishini tezlashtiradi, bo‘g‘imlardan stressni yengillashtiradi va uni mushak tolasiga o‘tkazadi va ortiqcha yog‘dan xalos qiladi. Shuningdek, ular tanamizning asosiy mushak organi bo‘lgan yurakni mashq qildiradi. Bu foydali bo‘lishi mumkin, chunki u vazn yo‘qotishga yordam beradi va gipertoniyani nazorat qilishda muhim omil bo‘lgan vaznni nazorat qilishga yordam beradi.

  • 21 Avgust, 12:00
  • Batafsil
Нажмите на кнопку ниже, чтобы прослушать текст Powered by GSpeech