Oshqozon osti bezi saratonini keltirib chiqaruvchi xavfli omillar sanab oʼtildi
Oshqozon osti bezi saratoni oldindan aytib boʼlmaydigan oʼsmalarning eng koʼp uchraydigan turlaridan biridir. Statistik maʼlumotlarga koʼra, saratonning bu turi onkologiyadan oʼlim darajasi boʼyicha uchinchi oʼrinda turadi.
Oshqozon osti bezi saratoni bilan ogʼrigan bemorlarning 80 foizida agressiv adenokarsinoma aniqlanadi. Koʼpincha, bemorlarga dahshatli kasallikning tashxisi qoʼyilganda, oʼsimta allaqachon ildiz otib ulgurgan boʼladi va uni davolash juda qiyin. Bemorlarning 85 foizidan ortigʼi tashxis qoʼyilgandan keyin bir yil ichida vafot etadi.
Jahon statistik maʼlumotlariga koʼra, ushbu kasallik bosqichidan qatʼi nazar, tashxis qoʼyilgandan keyingi birinchi yilda bemorlarning atigi 25 foizi tirik qoladi. Shu bilan birga, 6 foizidan koʼp boʼlmagani 5 yil yashaydi, ammo agar saraton dastlabki bosqichlarda aniqlansa va operatsiya oʼtkazilsa, bu koʼrsatkich 22 foizgacha koʼtariladi.
Ushbu kasallikning rivojlanishiga sabab boʼladigan xavfli omillarga surunkali pankreatit, irsiyat, yomon odatlar va diabet kiradi.
Shifokorlarning fikriga koʼra, uzoq muddatli pankreatit saraton kasalligini rivojlanish xavfini 25 barobar, irsiy pankreatit esa 70 barobar oshiradi. Onkologlar orasida "oilaviy oshqozon osti bezi saratoni" maxsus atamasi mavjud. KRAS2 genlari boʼlgan odamlar ayniqsa xavf ostida hisoblanadi.
Xavfli omillardan yana biri yomon odatlar: spirtli ichimliklar ichish va chekish. Onkologning soʼzlariga koʼra, oshqozon osti bezi saratoni holatlarining 33 foizi chekish bilan bogʼliq. Spirtli ichimliklarni isteʼmol qilishning salbiy oqibatlari ham bu koʼrsatkichdan kamni tashkil qilmaydi.
Notoʼgʼri ovqatlanish ham saratonning ushbu turini rivojlanishiga turtki boʼlishi mumkin. Oʼz navbatida, diabet ham oshqozon osti bezi saratonining dastlabki belgilaridan biri boʼlishi mumkin.
