Янгиликлар

not found

Таъми ва ранги ... Нима учун барча таблеткалар фақатгина оқ ва думалоқ эмас

Тиббиётда энг муҳим нарса унинг ташқи кўриниши эмас, балки самарадорлиги ва хавфсизлиги. Бироқ, дори ишлаб чиқарувчилари таблеткалар ва капсулаларнинг кўринишига катта эътибор беришади, чунки тадқиқотлар бу беморлар учун муҳимд эканлигини кўрсатди. Таблетка ҳажми Препаратнинг асоси фаол моддадир, бир хил бирикма (ёки бир нечта бирикмаларнинг комбинацияси). Бу бирикмаларнинг мавжудлиги ҳароратни, қон босимини пасайтиришга, оғриқни қолдиришга ва бемор нима сабабдан дориларни қабул қилаётган бўлса, шунга ёрдам беради. Фаол моддага қўшимча равишда таблетканинг шаклини сақлаб қолиши, муддатидан олдин бузилилишини олдини олиш, ёқимли таъмга эга бўлиши ва зарур бўлган вақтда торганизмда эришини таъминлайдиган бошқа бирикмалар ҳам мавжуд. Таблеткалар жуда катта бўлмаслиги керак, чунки бу уларни ютишни қийинлаштиради. Бироқ, кўп миқдордаги ингредиентларни битта таблеткага жамлаш зарурати туфайли ҳам уларни жуда кичик қилиш ҳар доим ҳам мумкин эмас. Масалан, узоқ муддатли таъсирга эга бўлган дорилар одатда шунга ўхшаш "стандарт" таблеткаларга қараганда каттароқ бўлади. Таблеткалар ҳажмига таъсир қилувчи яна бир жиҳат - фаол модданинг дозаси. Кичкина таблетка кўпинча дори-дармонларнинг кичик дозасини ўз ичига олади, бу кўпчилик беморларга буюрилганидан камроқ. Натижада, беморлар битта ўрта ўлчамдаги таблеткаларни ичиш ўрнига, бир нечта кичик таблеткаларни ичишлари керак, бу дори қабул қилишни ёқтирмайдиган инсонлар масалан, болалар ва қариялар учун муаммо бўлади. Таблетка шакли Ишлаб чиқарувчилар дори дизайнига, хусусан, беморлар препаратни у ёки бу шаклда қабул қилишга одатланиб қолишлари ва ҳатто маълум бир таблетка шаклини унинг функцияси билан боғлашларига тобора кўпроқ эътибор беришмоқда. Шунинг учун ишлаб чиқарувчилар керакли терапевтик таъсирга эга бўлган ва беморларнинг "таъмига" мос келадиган дори яратиш учун кўп куч, пул ва вақт сарфлашади. Дорининг нафақат ҳажми, балки шакли ва ранги ҳам муҳимдир. Таблеткаларнинг энг кенг тарқалган шакли думалоқ бўлиб, ўртада чизиқ мавжуд, бу дорини қулай тарзда иккига бўлинишини таъминлайди. Қизил, кўк ёки пушти? Ранг, албатта, шакл каби муҳимдир. Ишлаб чиқарувчилар кўпинча дорилар таркибига маълум бўёқларни қўшадилар - шунда бемор таблетка ва унинг функцияси ўртасида аниқ алоқа ҳосил қилади. Дори воситалари учун ишлатиладиган ранглар орасида қора, оч яшил ва яшил-сариқ ранглар жуда кам учрайди. Бу ранглар беморларда кўпинча салбий ҳис-туйғуларни уйғотади. Қизил дори-дармонлар, аксинча, самарали ва энг хавотирли ҳолатлар билан курашишга қодир деб қабул қилинади. Олимлар кўплаб беморлар таблеткаларнинг кўринишига қараб дори воситаларининг самарадорлиги ҳақида хулоса чиқаришларини аниқладилар. Aжабланарлиси шундаки, қарорга маълум даражада маданий хусусиятлар ҳам таъсир қилади. Бу турли мамлакатлардан келган иштирокчилар ўртасидаа ўтказилган тажрибада аниқ бўлди. Aмерикалик иштирокчилар оқ таблеткаларни энг самарали деб топдилар. Улар мовий ва кўк рангни энг аччиқ, кўпбурчак шаклидаги таблеткаларни ютиш учун энг ноқулай, овал шаклдаги таблеткаларни энг кам самарали деб топишди. Хитойлик иштирокчилар оқ таблеткалар энг яхши таъсир қилишини айтишди ва кўпчилик қизил ва кўк таблеткаларга қараганда оқни ютиш осонроқ бўлишини таъкидлади. Улар учун энг аччиғи қизил ва яшил дорилар эди. Тажрибада қатнашган колумбияликлар пушти ва оқ таблеткаларни кўп аччиқмас, овал шаклидаги таблеткаларни эса рангидан қатъий назар бош оғриғига энг самарасиз деб ҳисоблашган. Ҳиндистонда ўтказилган яна бир шунга ўхшаш тадқиқотда иштирокчиларнинг 75 фоизи учун ранг ва шакл муҳим эканлиги аниқланди. Улар пушти таблеткаларни энг ёқимли таъмга эга бўлишини тахмин қилишди, апельсин рангли таблеткаларни нордон ва оқ таблеткаларни ҳатто синаб ҳам кўрмасдан аччиқ дейишди. Тадқиқотчилар, агар дориларнинг ранги беморларнинг кутганларига "мос келадиган" бўлса, бемор таблеткаларни кўпроқ қабул қилади ва терапиянинг самаралироқ бўлишига ишонч ҳосил қилишди. Одатнинг кучи Узоқ вақт давомида маълум дори-дармонларни қабул қилишга мажбур бўлган беморлар маълум хусусиятларга эга бўлган таблеткаларга ўрганиб қолишади. Қўшма Штатларда ўтказилган бир тадқиқотда 10 000 дан ортиқ бемор иштирок этди. Иштирокчиларнинг барчаси 2006-2011 йилларда юрак хуружи билан касалхонага ётқизилган, шундан сўнг уларга статинлар ва бета-блокаторлар буюрилган. Бир йил ўтгач, одатдаги дори-дармонлар ўрнига беморларга шундай хусусиятларга эга женериклар таклиф қилинди. Бир мунча вақт ўтгач, маълум бўлишича, иштирокчиларнинг 36% янги дорилар бошқа рангда бўлгани учун ва 66% женериклар бошқа шаклга эга бўлгани учун керакли таблеткаларни қабул қилишни тўхтатган. Шунга ўхшаш натижалар бошқа тажрибада ҳам олинган. Одатдагидек эпилепсия дори-дармонлари бошқа рангдаги, аммо бир хил таъсирга эга бўлган таблеткалар билан алмаштирилгандан сўнг, беморларнинг тахминан 20% атиги 5 кундан кейин уни қабул қилишни тўхтатадилар. Иккала тажрибада ҳам иштирокчилар препаратни қабул қилиш улар учун жуда муҳим эканини билишган, бироқ улар ўзларини бошқа рангдаги таблеткаларни ичишга мажбурлай олмаганлар. Женерикларнинг улуши ортиб бораётганлиги ва бундан ташқари, 3Д-принтерларнинг пайдо бўлиши билан турли шаклдаги таблеткаларни чоп этиш имконияти пайдо бўлганлиги сабабли, шифокорлар беморларнинг эътиборини қуйидагиларга қаратишлари керак: ранг ва шаклни алмаштириш препаратнинг самарадорлигини ўзгартиришга олиб келмайди.

  • 19 Сентябрь, 08:53
  • Батафсил
not found

Халқаро эпидемиологлар: Коронавируснинг янги штамми “омикрон”дан ҳам юқумлироқ бўлиши мумкин

Шу кунларда дунёнинг қатор давлатларида коронавируснинг "Пирола" номли янги штамми кенг тарқалмоқда. Ҳозиргача мазкур мутация Исроил, Канада, Дания, Буюк Британия, Жанубий Африка, Швеция, Норвегия, Швейцария, Таиланд ва АҚШда рўйхатга олинди. Халқаро эпидемиологлар ҳадемай COVID-19 Ер юзида яна касалланишлар сони ортишига сабаб бўлишини прогноз қилмоқда. Чунки BА.2.86 деб аталган янги штамм иммун тизимининг ҳимоя реакциясига чидамли ва “омикрон”дан ҳам юқумлироқ бўлиши мумкин. “Пирола” илк бор шу йилнинг ёз фаслида аниқланганди. Шундан сўнг баъзи минтақаларда инфекцияни юқтириш ва ўлим кўрсаткичлари бирмунча кўпайиши қайд этилди. Натижада Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти BА.2.86 ни юқори юқувчанлик хусусияти туфайли ўз кузатуви остидаги штаммлар қаторига қўшди. Айни пайтда “Пирола” беморларда иситма, йўтал, ҳолсизлик, таъм ва ҳид билиш қобилиятининг қисман йўқолиши каби аломатлар билан намоён бўлмоқда.

  • 18 Сентябрь, 18:00
  • Батафсил
not found

Ўзбекистон ва AҚШ кўп қиррали ҳамкорликни кенгайтирмоқда

Ўзбекистон Республикаси Президенти Ш.М.Мирзиёйевнинг Aмерика Қўшма Штатларига ташрифи арафасида жорий йилнинг 15-сентабр куни Вашингтонда Ўзбекистон-Aмерика бизнес-форуми бўлиб ўтди. Унда икки мамлакатнинг тегишли вазирлик ва идоралари, саноат бирлашмалари, тижорат банклари ва инвестиция тузилмалари раҳбарлари, шунингдек, AҚШнинг AКТ, машинасозлик, қишлоқ хўжалиги, йенгил саноат, транспорт, банк иши ва бошқа соҳаларда фаолият юритаётган йирик корпорациялари раҳбарлари иштирок етди. Форумнинг очилиш маросимида Ўзбекистон Республикаси Бош вазирининг ўринбосари Жамшид Ходжайев, Инвестициялар, саноат ва савдо вазири Лазиз Кудратов, Aмерика-Ўзбекистон савдо палатаси бошқаруви раиси Керолин Лемм, AҚШ ЕХIМ-Банки президенти Рета Жо Люис ва Давлат котиби ёрдамчиси ўринбосари Дас Марк Поммершеим сўзга чиқди. Спикерлар ўз нутқларида икки мамлакат раҳбариятларининг сиёсий иродаси, ҳукуматлар ва ишбилармон доираларнинг доимий ҳамкорлиги натижасида ўзаро савдо-иқтисодий ва сармоявий алоқалар жадал суръатларда ривожланиб бораётганлигини таъкидладилар. Ўзбекистон томони иқтисодиёт, савдо, саноатни ривожлантириш ва сармоявий муҳитни яхшилаш бўйича эришилган муҳим ютуқларни тақдим этди. Хусусан, бошқа фактлар қаторида эркин бозор ва соғлом рақобат механизмлари яратилгани, тадбиркорликни фаол қўллаб-қувватлаш, инфратузилмани ривожлантириш, энергия ресурслари билан таъминлаш бўйича ислоҳотлар амалга оширилгани, иқтисодиётда давлат иштирокининг қисқаргани ва кенг кўламли хусусийлаштириш жараёнлари бошлангани қайд етилди. Aмалга оширилаётган ислоҳотлар туфайли Ўзбекистон халқаро инвестиция доиралари, жумладан, Aмерика инвесторлари ўртасида сармоя киритиш учун жозибадор манзилга айланди. Бугунги кунда Ўзбекистонда AҚШнинг 300 та компанияси фаолият юритмоқда, бу 2017 йилдаги кўрсаткичдан икки баравар кўпдир. Мамлакатимиз иқтисодиётининг автомобилсозлик - "Генерал Моторс", қишлоқ хўжалиги техникаси ишлаб чиқариш - "Жоҳн Деер", "CНҲ", газ ишлаб чиқариш - "Aир Продуcц", қишлоқ хўжалиги - "Силверлеафе" ва бошқа соҳаларида AҚШ компаниялари муваффақиятли фаолият кўрсатмоқда. Шу билан бирга, тоғ-кон саноати, кимё ва энергетика саноати, тўқимачилик, қишлоқ хўжалиги, фармацевтика, електроника, ахборот технологиялари каби иқтисодиёт тармоқлари қўшма инвестиция лойиҳаларини амалга оширишнинг енг истиқболли йўналишлари сифатида белгилаб олинди. Юқори қўшилган қийматга ега маҳсулотлар ишлаб чиқариш ва уни учинчи давлатларга експорт қилиш бўйича қўшма корхоналар ташкил етишда катта имкониятлар мавжудлиги қайд этилди. Икки давлат ўртасидаги ишбилармонлик алоқаларини фаоллаштириш муҳимлиги, барча қўшма лойиҳа ва ташаббусларни амалга оширишда давлат идораларининг ҳар томонлама қўллаб-қувватлашга тайёрлиги таъкидланди. Тадбир давомида глобал рақобат, таъминот занжири барқарорлигини таъминлаш, ишбилармонлик муҳитини ривожлантириш, инновацияларни рағбатлантириш, стратегик прогнозлаш, хусусийлаштириш ва молиявий-техник ҳамкорлик масалалари бўйича алоҳида сессиялар ўтказилди. Бизнес-форум Ўзбекистон ва AҚСҲ вазирликлари, идоралари, тармоқ бирлашмалари ва йетакчи компаниялари раҳбарларининг “Г2Б” ва “Б2Б” форматидаги учрашувлари билан давом етди. Унда иштирокчилар қўшма корхоналар ташкил етиш ва ўзаро манфаатли савдо шартномаларини тузиш масалаларини атрофлича муҳокама қилишга муваффақ бўлдилар. Тадбир якунида энергетика, машинасозлик, AКТ, қишлоқ хўжалиги, молиявий-техник ва илмий-техник ҳамкорлик, тиббиёт ва фармацевтика маҳсулотлари ишлаб чиқариш каби соҳаларда 12 та ҳужжат имзоланди.

  • 18 Сентябрь, 15:47
  • Батафсил
Нажмите на кнопку ниже, чтобы прослушать текст Powered by GSpeech