Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти 2024 йил учун янгиланган бактериал патогенларнинг устувор рўйхатини (BPPL) эълон қилди.

Унга антибиотикларга чидамли бактерияларнинг 15 оиласи киритилган бўлиб, улар муҳим, юқори ва ўрта устувор гуруҳларга таснифланади. Рўйхатда микробга қарши препаратларга чидамлик (МҚЧ) тарқалишини тўхтатиш учун янги ва керакли даволаш усулларини ишлаб чиқиш бўйича тавсиялар берилган.

МҚЧ бактериялар, вируслар, замбуруғлар ва паразитларга дорилар таъсир қилмай қолганда вужудга келади ва бу беморларда касалликни оғирлаштиради ва унинг тарқалиш ва ўлим хавфини оширади.

Одатда МҚЧ микробларга қарши воситаларни нотўғри ва ҳаддан ташқари кўп ишлатиш туфайли келиб чиқади. Янгиланган BPPL рўйхати янги антибиотикларни тадқиқ қилиш ва ишлаб чиқишда инновацияларни рағбатлантириш учун халқаро мувофиқлаштиришни қўллаб-қувватлаш бўйича янги маълумотлар ва экспертлар хулосаларини ўз ичига олади.

Маълумот учун: рўйхат биринчи бўлиб 2017 йилда шакллантирилган эди. Ўшандан буён микробларга қарши препаратларга чидамлилик хавфи ортиб, бу кўплаб антибиотиклар самарадорлигини пасайишига олиб келган ва замонавий тиббиётдаги қатор ютуқларни йўққа чиқариши мумкин. 

“Микробларга қарши препаратларга чидамлилик сил касаллиги каби ҳаёт учун хавфли инфекцияларни самарали даволаш имкониятига таҳдид солмоқда. Бу эса касалликнинг оғир кечишига ва ўлим ҳолатларининг ортишига олиб келади”, — деди ЖССТ Бош директорининг ёрдамчиси Жером Саломон.

ЖССТ 2024 йилги бактериал патогенларнинг устувор рўйхатига қуйидаги бактерияларни киритди:

Хавфли устуворлик даражаси

Acinetobacter baumannii, карбапенемга чидамли;
Enterobacterales учинчи авлод цефалоспоринларига чидамли; Ва
Карбапенемга чидамли Enterobacterales;
Mycobacterium tuberculosis, рифампицинга чидамли (параллел индивидуал танланган мезонлар ва мослаштирилган кўп мезонли қарорларни таҳлил қилиш схемасини қўллаш билан мустақил таҳлилдан сўнг киритилган).

Юқори устуворлик даражаси

Salmonella Typhi фторхинолонларга чидамли
Shigella spp., фторхинолонларга чидамли
Enterococcus faecium, ванкомицинга чидамли
Pseudomonas aeruginosa, карбапенемга чидамли
Фторхинолонларга чидамли тифоид бўлмаган салмонеллалар
Neisseria gonorrhoeae, учинчи авлод цефалоспоринлари ва/ёки фторхинолонларга чидамли
Staphylococcus aureus, метициллинга чидамли

Ўрта устуворлик даражаси

Макролидларга чидамли A гуруҳи стрептококклар
Streptococcus pneumoniae, макролидларга чидамли
Haemophilus influenzae, ампициллинга чидамли
Б гуруҳи стрептококклар пенициллинга чидамли