Jahon sogʼliqni saqlash tashkiloti 2024 yil uchun yangilangan bakterial patogenlarning ustuvor roʼyxatini (BPPL) eʼlon qildi.

Unga antibiotiklarga chidamli bakteriyalarning 15 oilasi kiritilgan boʼlib, ular muhim, yuqori va oʼrta ustuvor guruhlarga tasniflanadi. Roʼyxatda mikrobga qarshi preparatlarga chidamlik (MQCh) tarqalishini toʼxtatish uchun yangi va kerakli davolash usullarini ishlab chiqish boʼyicha tavsiyalar berilgan.

MQCh bakteriyalar, viruslar, zamburugʼlar va parazitlarga dorilar taʼsir qilmay qolganda vujudga keladi va bu bemorlarda kasallikni ogʼirlashtiradi va uning tarqalish va oʼlim xavfini oshiradi.

Odatda MQCh mikroblarga qarshi vositalarni notoʼgʼri va haddan tashqari koʼp ishlatish tufayli kelib chiqadi. Yangilangan BPPL roʼyxati yangi antibiotiklarni tadqiq qilish va ishlab chiqishda innovatsiyalarni ragʼbatlantirish uchun xalqaro muvofiqlashtirishni qoʼllab-quvvatlash boʼyicha yangi maʼlumotlar va ekspertlar xulosalarini oʼz ichiga oladi.

Maʼlumot uchun: roʼyxat birinchi boʼlib 2017 yilda shakllantirilgan edi. Oʼshandan buyon mikroblarga qarshi preparatlarga chidamlilik xavfi ortib, bu koʼplab antibiotiklar samaradorligini pasayishiga olib kelgan va zamonaviy tibbiyotdagi qator yutuqlarni yoʼqqa chiqarishi mumkin.

“Mikroblarga qarshi preparatlarga chidamlilik sil kasalligi kabi hayot uchun xavfli infektsiyalarni samarali davolash imkoniyatiga tahdid solmoqda. Bu esa kasallikning ogʼir kechishiga va oʼlim holatlarining ortishiga olib keladi”, — dedi JSST Bosh direktorining yordamchisi Jerom Salomon.

JSST 2024 yilgi bakterial patogenlarning ustuvor roʼyxatiga quyidagi bakteriyalarni kiritdi:

Xavfli ustuvorlik darajasi

• Acinetobacter baumannii, karbapenemga chidamli;
• Enterobacterales uchinchi avlod sefalosporinlariga chidamli; Va
• Karbapenemga chidamli Enterobacterales;
• Mycobacterium tuberculosis, rifampitsinga chidamli (parallel individual tanlangan mezonlar va moslashtirilgan koʼp mezonli qarorlarni tahlil qilish sxemasini qoʼllash bilan mustaqil tahlildan soʼng kiritilgan).

Yuqori ustuvorlik darajasi

• Salmonella Typhi ftorxinolonlarga chidamli
• Shigella spp., ftorxinolonlarga chidamli
• Enterococcus faecium, vankomitsinga chidamli
• Pseudomonas aeruginosa, karbapenemga chidamli
• Ftorxinolonlarga chidamli tifoid boʼlmagan salmonellalar
• Neisseria gonorrhoeae, uchinchi avlod sefalosporinlari va/yoki ftorxinolonlarga chidamli
• Staphylococcus aureus, metitsillinga chidamli

Oʼrta ustuvorlik darajasi

• Makrolidlarga chidamli A guruhi streptokokklar
• Streptococcus pneumoniae, makrolidlarga chidamli
• Haemophilus influenzae, ampitsillinga chidamli
• B guruhi streptokokklar penitsillinga chidamli