11:46 (27.09.2024)
559
JSST ma’lumotlariga ko‘ra, yurak-qon tomir va nafas olish tizimi kasalliklari dunyoda o‘limning asosiy sabablaridan biridir. Gripp ayniqsa og‘ir intoksikatsiya, asoratlar xavfi va tiklanishning uzoq muddati tufayli xavflidir.
O‘RVIning og‘ir shakllarda qon tromblari paydo bo‘lishi natijasida infarkt, insult va yurak yetishmovchiligi kasalliklari soni ortishi mumkin.
Gripp virusi yurak mushaklariga kirib, yallig‘lanishni, ya’ni miokarditni (bemorlarning kamida 5% da uchraydi) keltirib chiqarishi mumkin. Og‘ir miokardit yurak etishmovchiligining rivojlanishiga olib keladi, 4-yil ichida o‘lim darajasi 50% dan oshadi", — deydi Kuzbass sog‘liqni saqlash va tibbiy profilaktika markazi bo‘limi boshlig‘i Tatyana Yevteyeva.
Homilador ayollar, maktabgacha yoshdagi bolalar va maktab o‘quvchilari, 60 yoshdan oshganlar, surunkali kasalliklarga chalingan va immuniteti zaif odamlar, shifokorlar, savdo, ta’lim muassasalari, xizmat ko‘rsatish va transport sohasi xodimlarida kasallik yoki uning asoratlari rivojlanish xavfi yuqori.
Grippning oldini olishning asosiy chorasi immunizatsiya yoki emlash. Vaksinani poliklinikalarda olish mumkin. Shuningdek, gripp mavsumida himoya usullaridan foydalanish tavsiya etiladi:
- Kasallik belgilari bo‘lgan odamlardan 1,5-2 metr masofani saqlang.
- Agar kasal bo‘lsangiz, uyda qoling, O‘RVI bilan kasallanishning kuchayishi davrida gavjum joylarga bormang.
- Yo‘tal yoki aksirish paytida og‘iz va burunni bir marta ishlatiladigan ro‘molcha bilan yoping, ularni qo‘llagandan keyin tashlab yuborish kerak.
- Qo‘llarni tez-tez yuving. Qo‘llarni 40-60 soniya davomida, yaxshisi suyuq sovun bilan yuvish kerak (mikroorganizmlar qattiq moddalarda qolishi mumkin).
- Qo‘llarni tozalash vositalari - antiseptikdan foydalaning (tavsiya etilgan konsentratsiya: 80% etanol, 1,45% glitserin, 0,125% vodorod periks).
- Niqob taqing. Niqob bo‘shliqlarsiz yuzga mahkam o‘rnatilishi kerak. Bir martali ishlatiladigan niqob har 2-3 soatda o‘zgartirilishi lozim..
- Qo‘llaringiz bilan yuzingizga teginmang. Kishi soatiga o‘rtacha 25 marta qo‘li bilan yuziga teginadi.
- Sirtlarni ham tozalashni amalga oshiring (ayniqsa, kompyuter klaviaturalari, smartfon ekranlari, masofadan boshqarish pultlari, eshik tutqichlari va boshqalar).
- Sog‘lom turmush tarzini olib boring, chunki u tananing infeksiyaga chidamliligini oshiradi.
Yurak xurujlari ko‘pincha dushanba kuni (xavf boshqa kunlarga qaraganda 33% yuqori) va yakshanba kuni, eng kam payshanba kuni sodir bo‘ladi. Yurak xurujlari yoz va qishda eng yuqori cho‘qqisiga chiqadi. Yozning jazirama kunlarida yurak o‘z imkoniyatlari chegarasida ishlashiga to‘g‘ri keladi, qishda esa miokard infarkti xavfi ortishi hissiy taranglik va stress bilan bog‘liq.