Bishkekda bolalar qonidagi qoʻrgʻoshin miqdorini oʻrganish boshlandi
Bishkekdagi 1-sonli oilaviy tibbiyot markazida “Bolalarda qoʻrgʻoshindan zaharlanish xavfini kamaytirish” loyihasi doirasida bolalar qonidagi qoʻrgʻoshin miqdorini oʻrganish boshlandi. Bu haqda Respublika salomatlikni mustahkamlash markazi xabar berdi.
Qirgʻizistonda bir yoshdan olti yoshgacha boʻlgan bolalar qonidagi qoʻrgʻoshin miqdori boʻyicha keng koʻlamli tadqiqotlar olib borilmoqda. Respublikada qoʻrgʻoshin muammosi yetarlicha oʻrganilmagan. Bunday tadqiqot mamlakatida birinchi marta oʻtkazilmoqda.
Bu global loyihada 5 ta davlat ishtirok etmoqda: Peru, Indoneziya, Hindiston, Kolumbiya va Qirgʻiziston. Ushbu mavzu hozirda JSST tomonidan faol ravishda targʻib qilinmoqda. Ushbu loyiha doirasida butun mamlakatni oʻrganish va Qirgʻiziston uchun asosiy ifloslanish manbai nima ekanligini aniqlash vazifasi qoʻyilgan. Misol uchun, bunday tadqiqot oʻtkazilgan va bolalar qonida qoʻrgʻoshinning yuqori konsyentratsiyasi aniqlangan Gruziyada qoʻrgʻoshin manbai ziravorlar ekanligi aniqlandi.
“Biz juda yaxshi bilamizki, qoʻrgʻoshin bilan zaharlanish ogʻir metallardan zaharlanish deb tasniflanadi, ammo uning oqibati uzoq muddatli boʻladi. Qoʻrgʻoshin asab tizimiga taʼsir qiladi”, — deydi Xalq salomatligi instituti ilmiy xodimi Gulnora Janabilova.
Uning soʻzlariga koʻra, alomatlar yashirin boʻlishi va boshqa kasalliklar bilan bir xil boʻlishi mumkin, shuning uchun eng ishonchli narsa qoʻrgʻoshin uchun qon testidir.
Tadqiqotchilarning fikriga koʻra, dunyo boʻylab har uchinchi bolaning qonida qaytarilmas nevrologik, kognitiv va jismoniy zararga olib kelishi mumkin boʻlgan qoʻrgʻoshin miqdori mavjud.
Tadqiqot uchta asosiy komponentga boʻlingan. Birinchidan, ota-onalar va tibbiyot xodimlari oʻrtasida qoʻrgʻoshin bilan zaharlanish muammosi va uning oqibatlarini tushuntirish boʻyicha axborot-maʼrifiy targʻibot ishlarini olib borish rejalashtirilgan. Ikkinchidan, bolalar orasida qoʻrgʻoshinning tarqalishi baholanadi, bu mavjud vaziyatni tushunish uchun juda muhimdir. Uchinchidan, mutaxassislar atrof-muhitni tabiiy va sunʼiy qoʻrgʻoshin bilan ifloslanish manbalarini aniqlaydi va baholaydi.
Qoʻrgʻoshinning xavfsiz darajasi yoʻq. Qonda uning oz miqdori ham jiddiy oqibatlarga olib kelishi mumkin.
“Qoʻrgʻoshin binoning devorlarida, havoda yoki tuproqda toʻplanishi mumkin. Bundan tashqari, uydagi deyarli har qanday narsa - oziq-ovqat, idish-tovoqlardan plastik oʻyinchoqlargacha ifloslanish manbai boʻlishi mumkin. Bularning barchasini tekshirayapmiz”, - deydi tadqiqotchi Ulukbek Imakeev.
Hozirgacha tadqiqot roʻyxatiga 21 ta aholi punkti va 1200 nafar bolalar kiritilgan. Bu mamlakatda birinchi marta oʻtkazilayotgan sinovdir. Uning natijalari aholi salomatligini muhofaza qilishning maqsadli dasturlarini ishlab chiqishda qoʻllaniladi.
Bishkekda test sinovlari yakunlangach, tadqiqot guruhlari respublikaning boshqa hududlarida ham ishini davom ettiradi.
